همان كسانى كه بخل مى‌ورزند، و ديگران را نيز به بخل دعوت مى‌كنند، و آنچه خدا از فضل خود به آنان روزى كرده كتمان مى‌كنند، و ما براى كفرپيشگان عذابى تهيه كرده‌ايم كه در برابر تبخترشان خوارشان سازد (37).

همان كسانى كه اموال خود را به عنوان ريا انفاق مى‌كنند، و به خدا و روز قيامت ايمان ندارند، و معلوم است كسى كه قرينش شيطان باشد، چه بد قرينى دارد (38).

چه مى‌شد و چه ضررى برايشان داشت اگر به خدا و روز جزا ايمان مى‌آوردند؟ و از آنچه خدا روزيشان كرده انفاق مى‌نمودند، با اينكه خدا به وضعشان دانا است؟ (39).

و خدا به سنگينى يك ذره ظلم نمى‌كند، و اگر عمل آنان حسنه باشد آن را مضاعف مى‌كند، و از ناحيه خود اجرى عظيم مى‌دهد (40).

و حال كه ايمان نياوردند،- چه حالى خواهند داشت؟ در آن روزى كه از هر امتى گواهى بياوريم، و تو را نيز به عنوان گواه بر اين امت حاضر سازيم؟ (41).

در آن روز كسانى كه كفر ورزيدند و رسول را نافرمانى كردند آرزو مى‌كنند اى كاش با خاك يكسان شده بوديم، و پيام خدا را كتمان نمى‌كرديم (42).

بيان آيات‌

هفت آيه است كه در آن مسلمين را تشويق و تحريك بر احسان و انفاق در راه خدا نموده، و در ازاى آن وعده جميل داده و ترك آن را كه يا به انگيزه بخل است، و يا به انگيزه انفاق در راه خود نمايى است، مذمت كرده است،- آرى كسى هم كه به عنوان خود نمايى انفاق مى‌كند انفاق در راه خدا را ترك كرده است.

[در جمله‌(وَ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ لا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً) به توحيد عملى دعوت شده است‌]

(وَ اعْبُدُوا اللَّهَ وَ لا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً) اين جمله دعوت به توحيد مى‌كند، اما توحيد عملى و آن اين است كه شخص موحد اعمال نيك خود را كه از آن جمله احسان مورد بحث است صرفا به خاطر رضاى خداى تعالى انجام دهد، و در برابر انجام آن ثواب آخرت را بخواهد، نه اينكه هواى نفس را پيروى نموده، آن را شريك خداى تعالى در پيروى خود بداند.

دليل بر اين معنا كه منظور توحيد عملى مى‌باشد اين است كه دنبال جمله:(وَ اعْبُدُوا اللَّهَ) فرموده:(وَ لا تُشْرِكُوا بِهِ شَيْئاً ...)، و بعدا همين معنا را تعليل كرده: به اين كه‌(إِنَّ اللَّهَ لا يُحِبُّ مَنْ كانَ مُخْتالًا فَخُوراً) كه در روايات فرموده‌اند مختال فخور، بخيل و كسى است كه مال خود را به عنوان رياكارى در انظار مردم انفاق مى‌كند، اينها كسانى هستند كه به خداى‌