نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 3 صفحه : 79
مىتواند از تاويل قرآن آگاه شود، بيانش اين است
كه آيه شريفه به قرينه صدر و ذيلش و به قرينه آيات بعدش تنها در صدد تقسيم آيات
قرآن به دو قسم محكم و متشابه است، و نيز در صدد تقسيم مردم است به دو قسم:
يكى آنهايى
كه ايمان به قرآن دارند، و قرآن را برنامه زندگى خود مىدانند، هر چه از آياتش را
فهميدند عمل مىكنند، و علم آنچه را نفهميدند به خدا واگذار مىكنند.
طايفه دوم بيماردلان
و منحرفينى هستند كه كارى به هدايت قرآن ندارند، فقط آن را وسيله قال و قيل و
فتنهانگيزى قرار مىدهند، كه قهرا بيشتر به آيات متشابه آن دست انداخته جنجال بپا
مىكنند. پس منظور آيه شريفه در ذكر راسخين در علم ، اين است كه حال
آنان و طريقه ايشان را بيان نموده و در ازاى آن مدحشان كند، و در مقابل، بيماردلان
را مذمت نمايد، زائد بر اين مقدار، خارج از مقصود اوليه آيه است، و هر وجهى كه ذكر
كردهاند تا اينكه به گردن آيه بگذارند كه مىخواهد راسخين در علم را هم شريك خدا
كند، و بگويد آنان نيز مىتوانند علم به تاويل داشته باشند، وجوهى است ناتمام كه
بيانش گذشت، پس باقى مىماند انحصارى كه از جمله:(وَ ما
يَعْلَمُ) استفاده مىشود، كه هيچ چيزى نمىتواند ناقض آن شود، نه اينكه و او
را عاطفه بگيريم، و نه كلمه الا و نه هيچ چيز ديگر، پس آنچه اين آيه
بر آن دلالت دارد اين است كه علم به تاويل منحصر در خدا و مختص به او است.
[انحصار
علم به تاويل در خداى سبحان، منافاتى با اعطاء آن علم به بعضى افراد ندارد]
ليكن اين
انحصار منافات ندارد با اين كه دليل ديگرى جداى از آيه مورد بحث، دلالت كند بر
اينكه خداى تعالى اين علم را كه مختص به خودش است به بعضى از افراد داده، هم چنان
كه در نظاير اين علم هم آياتى داريم كه دلالت دارد بر اينكه مختص به خداست و در
عين حال آياتى داريم كه مىگويد خدا اين علم را به غير خودش نيز داده، مانند علم
به غيب كه از يك سو مىفرمايد:(قُلْ لا يَعْلَمُ مَنْ فِي
السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ الْغَيْبَ إِلَّا اللَّهُ)[1].
و نيز
مىفرمايد:(إِنَّمَا الْغَيْبُ لِلَّهِ)[2] و مىفرمايد:(وَ عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَيْبِ لا يَعْلَمُها إِلَّا هُوَ)[3] كه همه اينها دلالت
دارند بر اينكه تنها خداى تعالى علم غيب مىداند، و از سوى ديگر مىفرمايد:(عالِمُ الْغَيْبِ فَلا يُظْهِرُ عَلى غَيْبِهِ أَحَداً إِلَّا مَنِ ارْتَضى مِنْ
رَسُولٍ)
[1] بگو هيچ كس كه در آسمانها و زمين است غيب نمىداند مگر خدا.(
سوره نمل آيه 65).