نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 3 صفحه : 599
(يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا
تَتَّخِذُوا بِطانَةً مِنْ دُونِكُمْ ...) در اين آيه
شريفه، وليجه (خويشاوند نزديك) را بطانه (آستر) ناميده و
وجهش اين است كه آستر به پوست بدن نزديك است. تا رويه (ظهاره) لباس. چون آستر لباس
بر باطن انسان اشراف و اطلاع دارد و مىداند كه آدمى در زير لباس چه پنهان كرده،
خويشاوند آدمى هم همين طور است، از بيگانگان به آدمى نزديكتر و به اسرار آدمى
واقفتر است. و جمله(لا يَأْلُونَكُمْ) به
معناى لا يقصرون فيكم است. يعنى دشمنان از رساندن هيچ شرى به شما
كوتاهى نمىكنند.
و كلمه
خبال به معناى شر و فساد است و بهمين جهت است كه جنون را خبل هم
مىگويند، چون در جنون، فساد عقل است.
و در جمله(وَدُّوا ما عَنِتُّمْ) كلمه ما مصدريه است و معناى جمله
را ودوا عنتكم مىسازد، يعنى دوستدار شدت و گرفتارى و ضرر شمايند.
و جمله(قَدْ بَدَتِ الْبَغْضاءُ مِنْ أَفْواهِهِمْ) مىرساند كه دشمنى
آنان نسبت به شما آن قدر زياد است كه نمىتوانند پنهان بدارند. بلكه دشمنى
باطنيشان در لحن كلامشان اثر گذاشته است. پس در حقيقت در اين جمله كنايهاى لطيف
بكار رفته، و آن گاه بدون اينكه بيان كند، در دلهاى خود چه چيز پنهان كردهاند،
فرموده:(وَ ما تُخْفِي صُدُورُهُمْ أَكْبَرُ) تا اشاره كرده
باشد، به اينكه آنچه در سينه دارند، قابل وصف نيست، چون هم متنوع و گوناگون است و
هم آن قدر عظيم است كه در وصف نمىگنجد، و همين مبهم آوردن ما فى
صدورهم بزرگ و عظيم بودن را تاييد مىكند.
(ها أَنْتُمْ أُولاءِ تُحِبُّونَهُمْ ...) ظاهرا كلمه
اولاء اسم اشاره و كلمه ها براى هشدار دادن است. و اصل
جمله انتم هؤلاء بوده باشد. و كلمه انتم بين ها و بين
اولاء فاصله شده باشد، همانطور كه مىگوئيم: زيد هذا و هند هذه كذا و
كذا اين زيد و اين هند چنين است و چنان است. (در فارسى هم همين كار را
مىكنيم يعنى به جاى اينكه بگوئيم شما همانهايى كه چنين و چنان كرديد، مىگوئيم:
هان مگر شما آنهايى نبوديد كه چنين و چنان كرديد. مترجم )(وَ تُؤْمِنُونَ بِالْكِتابِ كُلِّهِ) الف و لام در الكتاب براى
افاده جنس است، و چنين معنا مىدهد كه شما به همه كتابهاى آسمانى كه از ناحيه خدا
نازل شده ايمان داريد، چه كتاب خودتان و چه كتاب اهل كتاب. اما اهل كتاب به كتاب
شما ايمان ندارند.
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 3 صفحه : 599