شدند، يك فرقه از آنها اهل نجاتند، و هفتاد فرقه در آتشند، و امت عيسى بعد از آن جناب به هفتاد و دو فرقه متفرق شدند يك فرقه از آنها اهل نجاتند و هفتاد و يك فرقه در آتشند. و امت من به زودى به هفتاد و سه فرقه متفرق مى‌شوند يك فرقه از آنها اهل نجاتند و هفتاد و دو فرقه در آتشند.

مؤلف قدس سره: اين حديث موافق حديث بعدى است.

الدر المنثور[1] مى‌گويد: ابو داود و ترمذى و ابن ماجه و حاكم (وى حديث را صحيح دانسته) از ابى هريره روايت كرده‌اند كه گفت: رسول خدا ص فرمود: يهود بر هفتاد و يك فرقه متفرق شدند، و نصارا به هفتاد و دو فرقه متفرق شدند و امت من به هفتاد و سه فرقه متفرق مى‌شوند.

مؤلف قدس سره: اين معنا به طرقى ديگر از معاويه و غير او نقل شده است.

و نيز در همان كتاب‌[2] است كه حاكم از عبد اللَّه بن عمر روايت كرده كه گفت: رسول خدا ص فرمود: بر سر امت من خواهد آمد آنچه بر سر بنى اسرائيل آمد، طابق النعل بالنعل، حتى اگر در بنى اسرائيل كسى پيدا شده باشد كه در انظار مردم با مادرش زنا كرده باشد در امت من نيز مثل او پيدا خواهد شد، بنى اسرائيل به هفتاد و يك ملت متفرق شدند امت من به هفتاد و سه ملت متفرق مى‌شوند. كه به جز يك ملت همه در آتشند شخصى پرسيد: آن يك ملت كدام است؟ فرمود: همان ملت و مذهبى كه من و اصحابم امروز بر آنيم.

مؤلف قدس سره: و از جامع الاصول نوشته ابن اثير حكايت شده كه از ترمذى، از پسر عمرو بن العاص، از رسول خدا ص نظير اين حديث را نقل كرده است.[3] و در كتاب كمال الدين، به سند خود از غياث بن ابراهيم از امام صادق ع از پدران بزرگوارش ع روايت كرده كه فرمود: رسول خدا ص فرمود:

هر چه در امتهاى گذشته بوده نظيرش در اين امت نيز خواهد بود (مو به مو و طابق النعل بالنعل)[4].

و در تفسير قمى‌[5] از رسول خدا ص روايت شده كه فرمود: شما امت اسلام روش پيشينيان خود را (مو به مو) پيش خواهيد گرفت و در طريقه، تفاوتى با آنها نخواهيد داشت، وجب به وجب و ذراع به ذراع و باع به باع (ذراع فاصله بين مرفق و سر انگشتان و باع فاصله بين سر انگشتان دو دست است، وقتى كه انسان دست‌هاى خود را به دو طرف چپ و

[1] ( 1، 2) در المنثور ج 2 ص 62.

[2] ( 1، 2) در المنثور ج 2 ص 62.

[3] جامع الاصول ج 10 ص 408 ح 7470.

[4] كمال الدين ص 576.

[5] تفسير قمى ج 2 ص 413.