نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 3 صفحه : 564
اين دو طايفه و يكى ديگر از آن طايفه بجان هم
افتادند، از اوس مردى بنام اوس بن قرظى و از خزرج مردى بنام جبار بن صخر، رو در
روى هم به يكديگر بد و بيراه گفتند. و در نتيجه همه اوسيان و همه خزرجيان پر از
خشم شده، برخاستند كه به جان هم بيفتند. در اين ميان خبر به رسول خدا ص رسيد، خودش
برخاست و به ميان ايشان آمده موعظتشان كرد و بينشان صلح برقرار ساخت، هر دو طايفه
شنيدند و اطاعت كردند و خداى تعالى در باره آن دو نفر يعنى اوس و جبار اين آيه را
نازل كرد:[1](يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تُطِيعُوا فَرِيقاً مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا
الْكِتابَ ...) و در باره شاش بن قيس، اين آيه را فرستاد:(يا أَهْلَ الْكِتابِ لِمَ تَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ ...)[2] و اين روايت خلاصه
روايتى است كه الدر المنثور آن را از زيد بن اسلم بطور مفصل نقل كرده و قريب به
آن، از ابن عباس و غيره نقل شده است.
و به هر حال
آيات مورد بحث با بيانى كه ما كرديم بيشتر انطباق دارد، تا با آنچه در اين روايت
آمده، و اين براى خواننده روشن است علاوه بر اينكه آيات مورد بحث، سخن از كفر و
ايمان و شهادت يهود و تلاوت آيات خدا بر مؤمنين و امثال اين مطالب دارد، كه همه
آنها با بيان ما مناسبتر است و مؤيد گفتار ما كه گفتيم: اين آيات متمم آيات
قبل است ، آيه شريفه زير است كه مىفرمايد:(وَدَّ
كَثِيرٌ مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ لَوْ يَرُدُّونَكُمْ مِنْ بَعْدِ إِيمانِكُمْ
كُفَّاراً حَسَداً مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِهِمْ ...)[3](قُلْ يا أَهْلَ الْكِتابِ لِمَ تَكْفُرُونَ بِآياتِ اللَّهِ ...) مراد از
آيات به قرينه وحدت سياق، همان حليت طعام قبل از نزول تورات و برگشتن قبله در
اسلام به سوى كعبه است.
(قُلْ يا أَهْلَ الْكِتابِ لِمَ تَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ ...) كلمه
صد به معناى برگرداندن است. و جمله تبغونها به معناى
تطلبون السبيل و كلمه عوج به معناى متمايل و نيز به معناى تحريف
شده است. مىخواهد بفرمايد:
چرا راه خدا
را معوج و غير مستقيم مىخواهيد و در جستجوى اين كاريد.
[3] بسيارى از اهل كتاب، دوست مىدارند، بتوانند شما را كه ايمان
آوردهايد، از دينتان برگردانند و مثل خودشان كافر سازند. بس كه نسبت به شما حسد
دارند. سوره بقره، آيه 109 .
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 3 صفحه : 564