(ما كانَ إِبْراهِيمُ يَهُودِيًّا وَ لا نَصْرانِيًّا ...) تفسير اين آيه در چند سطر قبل گذشت، در اينجا بعضى گفته‌اند نه تنها يهود و نصارا ادعا مى‌كردند كه ابراهيم بر دين ما است بلكه عرب جاهليت بت‌پرست هم ادعا مى‌كردند كه بر دين حنيف دين ابراهيم 7ند، حتى اهل كتاب به مشركين لقب حنفاء داده بودند و هر گاه كلمه حنفيت بكار مى‌رفت از آن وثنيت مى‌فهميدند.

بنا بر اين بعد از آنكه خداى تعالى در آيه مورد بحث ابراهيم را حنيف ناميد و فرمود:

(وَ لكِنْ كانَ حَنِيفاً)، لازم بود اين توصيف را بيان كند، تا به اصطلاح غلط دوران جاهليت مخلوط نشود و كسى توهم نكند كه ابراهيم هم مانند بت‌پرستان بت‌پرست بود و به همين منظور دنبالش كلمات‌(... مُسْلِماً وَ ما كانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ) را به ياد آورد تا بفهماند منظور از حنيف بودن آن جناب آن معناى غلط نيست، و او همچون عرب جاهليت مشرك نبود بلكه پيرو دينى بود كه مرضى نزد خدا است و آن اسلام است يعنى تسليم خدا بودن.

[نزديكترين مردم به ابراهيم (ع) پيروان او و پيامبر اكرم 6 و مؤمنين بدويند]

(إِنَّ أَوْلَى النَّاسِ بِإِبْراهِيمَ لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ وَ هذَا النَّبِيُّ وَ الَّذِينَ آمَنُوا) اين آيه در موضع تعليل براى كلام سابق و بيان حقيقت مطلب در اين مقام است و معنايش اين است كه- و خدا داناتر است- اين پيامبر معظم يعنى ابراهيم اگر با ساير افراد بشر كه بعد از او آمدند، چه دينداران و چه غير ايشان مقايسه شود، حق اين است كه نبايد او را تابع پيروان حق بعد از او پنداشت، و معنا ندارد او را كه تابع حق است، پيرو كسانى كه هنوز به دنيا نيامده‌اند و پيروى از حق مى‌كنند دانست، بلكه خود او بايد در پيروى حق، معيار آيندگان قرار گيرد و معلوم است كه از ميان همه آيندگان كسانى نزديك‌تر به آن جناب يعنى به پيامبرى صاحب كتاب و شريعتند كه در پيروى حق از او پيروى كنند و متصف به پابندى دينى باشند كه آن جناب آورده، پس از تمامى مردم عصر نزول قرآن كريم هم نزديك‌تر به ابراهيم ع پيامبر اسلام و كسانى هستند كه به آن جناب ايمان آورده، براى اينكه تنها اينانند كه بر طريقه اسلامى هستند كه خداى تعالى ابراهيم ع را بر آن اصطفاء فرموده و همچنين هر كسى است كه تا روز قيامت او را پيروى كند نه كسانى كه به آيات قرآنى او كفر ورزيده، حق را با باطل درآميزند و مشتبه سازند.

و اينكه فرمود:(لَلَّذِينَ اتَّبَعُوهُ)، با اينكه ممكن بود بفرمايد: ان اولى الناس بابراهيم هذا النبى و الذين آمنوا ، تعريض و كنايه‌اى است به اهل كتاب، يعنى يهود و نصارا، مى‌خواهد بفهماند شما هيچ ارتباطى به ابراهيم نداريد، براى اينكه شما او را در تسليم شدنش در برابر خدا پيروى نكرديد.