نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 3 صفحه : 355
ع شريك در دعوى و در نتيجه شريك در نفرين نيستند.
در پاسخ
مىگوئيم: مقام آن آيات كه از يك نفر تعبير به جمع آورده، با مقام آيه مورد بحث
فرق دارد و آن اين است كه در آياتى كه لفظ جمع را در مورد
مفرد اطلاق كرده، براى اين بوده كه فرد دخالت بخصوصى نداشته، و آنچه از آن
فرد سر زد ممكن است از ديگران هم سر بزند، پس ديگران هم در آن عمل و در ملحق شدن
به مورد آيه شريك آن فردند، پس بايد لفظ را جمع بياورد تا اگر ديگران هم خواستند
آن عمل را انجام بدهند حكمش را بدانند و اما در جايى كه ممكن نيست عمل مورد نظر از
ديگران نيز سر بزند و عمل مورد آيه چيزى نيست كه براى ديگران هم پيش بيايد، بدون
شك نبايد لفظ را جمع بياورد، مثل آيه شريفه:(وَ إِذْ
تَقُولُ لِلَّذِي أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِ وَ أَنْعَمْتَ عَلَيْهِ أَمْسِكْ
عَلَيْكَ زَوْجَكَ وَ اتَّقِ اللَّهَ)[1]، و آيه
شريفه:(لِسانُ الَّذِي يُلْحِدُونَ إِلَيْهِ أَعْجَمِيٌّ وَ هذا
لِسانٌ عَرَبِيٌّ مُبِينٌ)[2] و آيه:(
إِنَّا أَحْلَلْنا لَكَ أَزْواجَكَ اللَّاتِي آتَيْتَ أُجُورَهُنَ)- تا آنجا كه
مىفرمايد-(وَ امْرَأَةً مُؤْمِنَةً إِنْ وَهَبَتْ نَفْسَها لِلنَّبِيِّ،
إِنْ أَرادَ النَّبِيُّ أَنْ يَسْتَنْكِحَها خالِصَةً لَكَ مِنْ دُونِ
الْمُؤْمِنِينَ )[3].
آيه مورد بحث
هم كه راجع به مباهله است از اين قبيل آيات است، چون مباهله رسول خدا ص با نصاراى
نجران چيزى نيست كه جز در مورد خودش اتفاق بيفتد، پس اگر در همين مورد كه اتفاق
افتاده مدعيان در هر دو طرف به وصف جمع و چند نفرى نبوده باشند، نبايد
مىفرمود: كاذبين (با صيغه جمع).
[در قضيه
مباهله، رسول اللَّه 6 اهل بيت خود را بعنوان نمونههايى از مؤمنين همراه نبرد
بلكه به عنوان شركاء خود در دعوت همراه برد]
حال اگر
بگويى نصارايى كه به سوى رسول خدا ص آمده بودند، همگى صاحب دعوى بودند و مىگفتند:
مسيح، اللَّه و يا حد اقل پسر اللَّه و يا سومى از سوى خدا است و در اين دعوى هيچ
فرقى بينشان نبود، مردانشان همين دعوى را داشتند، زنانشان هم همين دعوى را اظهار
مىكردند، در جانب رسول اللَّه ص هم همين طور بود، يعنى هم رسول خدا
[1] و آن زمان كه به آن شخص كه هم خدا به او انعام كرد( و به شرف
اسلامش مشرف نمود و هم تو به او احسان كردى) و دختر عمهات را به ازدواجش درآوردى،
مىگفتى همسرت را نگه دار و طلاق مده و از خدا بترس. سوره احزاب، آيه
37 .
[2] زبان آن كسى( آهنگرى) كه اينان قرآن را به ناحق به او نسبت
مىدهند، غير عربى است و اين لسانى است عربى و آشكار. سوره نحل، آيه
103 .
[3] و هر زنى مؤمنه كه خود را به پيامبر ببخشد، همسر او مىشود،(
البته اين حكم مخصوص رسول خدا ص است و ديگران بايد نكاح كنند. اگر رسول بخواهد
بپذيرد كه در اين صورت كسى ديگرى نمىتواند شوهر او شود. سوره احزاب، آيه
50 .
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 3 صفحه : 355