نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 3 صفحه : 348
مذكور از القائات شيطانى است، مساله عجله كردن در
امور و جزع و بىتابى نمودن در احتمال خطر و خفت در عقل در موقع شادى و يا اندوه و
امثال اين عوارض، نيز نشان همين القائات شيطانى است.
[توضيح
اينكه: محدث صوت فرشته را مىشنود ولى فرشته را نمىبيند ]
و اما اينكه
در روايات آمده بود كه محدث صوت را مىشنود ولى فرشته را نمىبيند، بايد حمل كرد
بر اين جهت، نه اينكه جمع بين دو معنا يعنى هم ديدن و هم صوت را شنيدن محال است و
خلاصه اينكه ملاك در محدث بودن يك انسان اين است كه صداى هاتف غيبى را بشنود و
لازم نيست كه حتما صاحب صدا را هم ببيند و اگر اتفاق افتاد كه در حين شنيدن صوت،
فرشته را هم ديد از اين باب نيست كه چون محدث بوده فرشته را ديده، نه، لازمه محدث
بودن ديدن فرشته نيست، اين را بدان جهت گفتيم كه آيات قرآنى صريح است در اينكه
مريم روح را به صورت بشرى تمام عيار مشاهده كرد و در حين گفتگو او را مىديد، مثلا
فرموده:
(فَأَرْسَلْنا إِلَيْها رُوحَنا، فَتَمَثَّلَ لَها بَشَراً سَوِيًّا، قالَتْ إِنِّي
أَعُوذُ بِالرَّحْمنِ مِنْكَ إِنْ كُنْتَ تَقِيًّا، قالَ إِنَّما أَنَا رَسُولُ
رَبِّكِ لِأَهَبَ لَكِ غُلاماً زَكِيًّا)[1]، (بطورى كه
ملاحظه مىكنيد آيه شريفه صريح در اين است كه مريم شخصى را به شكل بشر ديده و با
او سخن گفته است) و يا در باره همسر ابراهيم ع در داستان بشارت به فرزند دار شدنش
فرموده:( وَ لَقَدْ جاءَتْ رُسُلُنا إِبْراهِيمَ بِالْبُشْرى،
قالُوا: سَلاماً قالَ سَلامٌ) ...(وَ امْرَأَتُهُ قائِمَةٌ
فَضَحِكَتْ، فَبَشَّرْناها بِإِسْحاقَ وَ مِنْ وَراءِ إِسْحاقَ يَعْقُوبَ، قالَتْ
يا وَيْلَتى أَ أَلِدُ وَ أَنَا عَجُوزٌ، وَ هذا بَعْلِي شَيْخاً، إِنَّ هذا
لَشَيْءٌ عَجِيبٌ، قالُوا أَ تَعْجَبِينَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ رَحْمَتُ اللَّهِ
وَ بَرَكاتُهُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ، إِنَّهُ حَمِيدٌ مَجِيدٌ )[2].
البته در
اينجا وجه ديگرى نيز هست و آن اين است كه مراد امام در روايت از كلمه
معاينه- مشاهده كه آن را در مورد محدث نفى كرده، مشاهده حقيقت فرشته باشد نه
ممثل شده او، و بخواهد بفرمايد شخص محدث حقيقت فرشته را نمىبيند، (و اما ممثل شده
او را مىبيند، و آيات شريفه قرآن هم بيش از ديدن مثال فرشته را در باره مريم و
همسر ابراهيم اثبات
[1] ما روح خود( جبرائيل) را بسوى او فرستاديم كه همانند بشر
كامل بر او نمايان شد مريم گفت من از شر تو بر خداى رحمان پناه ميبرم اگر خدا ترس
و پرهيزكارى از اينجا دور شو جبرائيل گفت: من فرستاده پروردگارت هستم تا پسرى پاك
بر تو ببخشم سوره مريم، آيه 19 .
[2] و همسرش ايستاده بود خنديد و ما او را بشارت داديم به اسحاق،
و از نسل اسحاق يعقوب، او گفت: واى بر من: آيا من فرزند مىآورم؟ با اينكه زنى
عجوزهام و اينكه شوهرم در حال پيرى است، اين سخن بسيار عجيب است، گفتند: آيا از
امر خدا تعجب مىكنى، رحمت خدا و بركات او بر شما اهل بيت است كه او حميد و مجيد
است. سوره هود، آيه 72 .
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 3 صفحه : 348