نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 3 صفحه : 327
مىيابد و اگر اين طايفه متفوق را به وصف
آنهايى كه تو را پيروى مىكنند و طايفه ديگر را به وصف آنهايى كه كافر
شدند توصيف نموده با اينكه مىتوانست نام طايفه را ببرد مثلا بفرمايد: بنى
اسرائيل يا يهوديانى كه به شريعت موسى ع گرويده بودند و يا عنوانى ديگر، براى آن
بود كه بفهماند اگر طايفه اول تفوق پيدا مىكنند براى اين است كه پيرو حقند و اگر
طايفه دوم زير دست قرار مىگيرند به خاطر اين است كه منكر حق بودند، پس اين نكته
هم روشن مىشود كه مراد از اتباع در آيه شريفه پيروى حق است، اتباعى
است كه مرضى خداى سبحان است، پس عبارت كسانى كه تو را پيروى مىكنند
تنها صادق بر افرادى از نصارا است كه تا قبل از ظهور اسلام و نسخ شدن دين عيسى ع
بر نصرانيت استوار بودهاند و نيز بر افرادى از مسلمانان است كه بعد از ظهور اسلام
در پيروى از اسلام استقامت كردند و مىكنند، چون پيروى از اسلام هم پيروى از حق و
در نتيجه پيروى از مسيح ع است. و بنا بر اين مراد از تفوق هم تفوق در
قدرت مادى و سلطنت و سيطره نيست، بلكه تفوق در حجت و منطق است، پس حاصل معناى جمله
چنين است: پيروان تو چه از نصارا و چه از مسلمانان به زودى حجتشان بر حجت كافران
يهودى تو تفوق پيدا مىكند و اين تفوق تا روز قيامت ادامه دارد، اين آن معنايى است
كه بعضى از مفسرين براى آيه كردهاند.
ولى آنچه به
نظر من مىرسد اين است كه آيه شريفه نه لفظش با اين تفسير مىسازد و نه معنايش،
براى اينكه ظاهر عبارت:(إِنِّي مُتَوَفِّيكَ وَ رافِعُكَ إِلَيَّ، وَ
مُطَهِّرُكَ مِنَ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ جاعِلُ الَّذِينَ اتَّبَعُوكَ ...) اين است كه
مىخواهد از آينده خبر دهد و بفرمايد: به زودى و بعد از اين سخن توفى و رفع و
تطهير و جعل تحقق مىيابد، علاوه بر اينكه جمله:(وَ جاعِلُ
الَّذِينَ اتَّبَعُوكَ ...) وعده خوشحال كننده و بشارت است و چنين
وعدهاى حتما بايد در آينده تحقق يابد و ما مىدانيم كه هيچ حجتى براى پيروان عيسى
ع حجت نيست مگر آنكه براى خود آن جناب هم حجت است و اين حجت همان است كه خداى
تعالى در ضمن آيات بشارت يعنى بشارت به مريم ذكر كرده و حجتهايى است كه هم در
زمان حضور عيسى ع تفوق داشته و هم بعد از به آسمان رفتنش، بلكه در زمان حضورش
قاطعتر بوده و در قطع عذر كفار و ريشهكن ساختن ريشه خصومتشان نافذتر و در رفع
شبهه آنان روشنتر بوده است، با اين حال چه معنا دارد كه بفرمايد در آينده حجت
پيروان تو بر حجت مخالفان تفوق مىيابد؟ از اين گذشته چه معنا دارد كه اين تفوق و
غلبه را با جمله:(إِلى يَوْمِ الْقِيامَةِ) مقيد سازد با اينكه
حجت در غالب بودنش قيد نمىپذيرد، و روز نمىشناسد، از اين هم كه بگذريم تفوق يك
حجت بر
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 3 صفحه : 327