نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 3 صفحه : 319
پس يارى خدا، رفتن به سوى خدا است و رفتن به سوى
او همان يارى دين او است.
و اما اينكه
بعضى از مفسرين احتمال دادهاند كه حرف الى در اينجا به معناى
مع- با بوده كه معناى جمله چنين باشد: با خدا چه كس ديگر هست كه يار
من باشد ، سخنى است كه هيچ دليلى بر آن ندارد و ادب قرآن هم با آن مساعدت
نمىكند، براى اينكه اين از ادب قرآن به دور است كه خدا را يك فرد عادى و بشرى
قلمداد كند كه ابراهيم ع را يارى مىكند و ابراهيم ع به دنبال پيدا كردن يار دوم
براى خود باشد، ادب عيسى هم با اين تعبير نمىسازد، ادبى كه از آيات قرآنى- هر جا
كه وصف آن جناب را بيان مىكند- كاملا به چشم مىخورد، علاوه بر اينكه جواب
حواريين هم با اين احتمال نمىسازد، چرا كه اگر اين احتمال درست بود آنها هم بايد
جواب مىدادند: كه: نحن انصارك مع اللَّه- مائيم ياور تو با خدا ، ولى
اينطور نگفتند: بلكه گفتند: ما ياوران خدائيم (خواننده در اينجا بيشتر
دقت كند).
(قالَ الْحَوارِيُّونَ نَحْنُ أَنْصارُ اللَّهِ، آمَنَّا بِاللَّهِ، وَ اشْهَدْ
بِأَنَّا مُسْلِمُونَ) كلمه حوارى به معناى كسى است كه
از ميان همه مردم به آدمى اختصاص داشته باشد، مىگويند: اصل آن حور
است كه به معناى سفيدى خيلى زياد است (و كانه حوارى فلان شخص كسى است كه مانند اسب
پيشانى سفيد داراى نشان است و مردم او را به عنوان دوست و ياور وى مىشناسند).
ولى در قرآن
كريم جز در مورد خواص اصحاب عيسى ع، استعمال نشده است.
[مراد از
ايمان در جمله:(قالَ الْحَوارِيُّونَ نَحْنُ أَنْصارُ اللَّهِ آمَنَّا
بِاللَّهِ ...) ايمان بعد از ايمان است]
و جمله:(آمَنَّا بِاللَّهِ) به منزله تفسيرى است براى جمله:(نَحْنُ
أَنْصارُ اللَّهِ) و مىفهماند كه منظور از اينكه گفتيم ما انصار خدا
هستيم اين است كه به او ايمان آورديم و اين خود گفتار سابق ما را تاييد
مىكند كه گفتيم جمله(أَنْصارِي إِلَى اللَّهِ) متضمن معناى
سلوك و پيمودن طريقى است كه به سوى خدا منتهى شود، براى اينكه ايمان خود طريق است
و وقتى ايمان تفسير كننده نصرت باشد، قهرا نصرت هم طريق مىشود، و
صحيح مىشود كه بگوئيم: نصرت خدا، نصرت به سوى خدا است.
در اينجا اين
سؤال پيش مىآيد كه آيا مفاد آيه حكايت كننده آن مرتبه اولى است كه حواريين به
عيسى ع ايمان آوردند يا آنكه قبلا ايمان داشتهاند و در اينجا در اجابت دعوت عيسى
ع براى چندمين بار گفتهاند آمنا ؟، چه بسا بعضىها از آيه:(
كَما قالَ عِيسَى ابْنُ مَرْيَمَ لِلْحَوارِيِّينَ مَنْ أَنْصارِي إِلَى اللَّهِ؟
قالَ الْحَوارِيُّونَ نَحْنُ أَنْصارُ اللَّهِ فَآمَنَتْ)
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 3 صفحه : 319