زرع است، ليكن افاده معناى كسب هم مى‌كند، و حرث عبارت است از تربيت نبات، و يا نبات تربيت شده، براى بهره‌گيرى از منافع آنها در زندگى.

[اصناف مردم از لحاظ دلبستگى به اقسام شهوات‌]

آيه شريفه بنايش بر شمردن حب شهوات و افاده اين معنا كه حب شهوات طبق امور مورد علاقه انسان، تكثير پيدا مى‌كند نيست، و نمى‌خواهد بفرمايد: انسان به حسب طبع، متمايل به همسر، و دوستدار اولاد، و اموال است، تا مفسرين اشكال كنند كه چرا از انسان به كلمه ناس ، و از اولاد به كلمه بنين و از مال به عبارت قناطير مقنطره تعبير كرد؟ آن گاه در توجيه اين تعبيرها خود را به زحمت اندازند هم چنان كه انداخته‌اند. بلكه بنايش بر اين است كه بفرمايد: مردم در شيفتگى به مشتهيات دنيا يك جور نيستند، بلكه چند گروهند، بعضى از شهوت‌پرستان هيچ هم و هدفى ندارند مگر عشق ورزيدن به زنان، و دل دادن به آنان، و تقرب و انس و همنشينى با آنان، و همين دلدادگى وجوهى از فساد و نافرمانى خداى سبحان را به دنبال دارد، نظير آوازه‌خوانى، و موزيك‌نوازى، و ميگسارى، و امور ديگرى مثل اينها، معمولا اين حركات زشت مختص به مردان است، و در زنان چنين وضعى پيش نمى‌آيد، مگر بسيار نادر.

بعضى ديگر دوستدار فرزند پسرند، چون تكاثر را دوست مى‌دارند، و مى‌خواهند با داشتن پسران زياد نيرومندتر از ديگران باشند، و غالبا اينگونه افراد در ميان باديه‌نشينان زياد يافت مى‌شوند، و نيز اينگونه علاقه‌ها نوعا مختص به پسران است، نه دختران.

بعضى ديگر از مردم دلباخته مالند، و بيشتر همتشان اين است كه كيسه‌ها را از پول پر كنند، و انبارها را از كالا انباشته نمايند.

ظهور و پيدايش اين قسم جنون هم بيشتر در جمع نقدينه يعنى طلا و نقره است، و يا چيزى كه بعدها به صورت نقدينه در آيد، مانند اثاث و كالاهاى تجارتى و غيره، و نيز اينگونه علاقه‌ها غالبا در بين اهل شهر زياد است، نه در صحرانشينان.

و در نظر بعضى ديگر، خيل مسومه و اسبان تيزتك محبوب‌تر از ساير امور مادى است، نظير سواركاران كه با اسب عشق مى‌ورزند، بعضى هم علاقه شديدى به گاو و گوسفند، و بعضى به كشت و زرع دارند، البته ممكن است كه بعضى از افراد به دو تا و يا بيشتر از آنچه كه شمرده شد علاقمند باشند.

اين بود اقسام شهواتى كه مردم در علاقه به آنها به چند صنف هستند، هر يك، يكى از آنها را هدف اصلى زندگى و بقيه اهداف زندگى را فرع آن قرار مى‌دهند، و در مردم كمتر يافت مى‌شود (و يا اصلا يافت نمى‌شود) كسى كه علاقه‌اش به همه اشيا و چيزهاى نامبرده مساوى‌