نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 20 صفحه : 690
(الَّذِي يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِ النَّاسِ) اين جمله صفت وسواس خناس است، و
مراد از صدور ناس محل وسوسه شيطان است، چون شعور و ادراك آدمى به حسب
استعمال شايع، به قلب آدمى نسبت داده مىشود كه در قفسه سينه قرار دارد، و قرآن هم
در اين باب فرموده:(وَ لكِنْ تَعْمَى الْقُلُوبُ الَّتِي فِي الصُّدُورِ)[1].
(مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ) اين جمله بيان وسواس
خناس است، و در آن به اين معنا اشاره شده كه بعضى از مردم كسانى هستند كه از
شدت انحراف، خود شيطانى شده و در زمره شيطانها قرار گرفتهاند، هم چنان كه قرآن در
جاى ديگر نيز فرموده:(شَياطِينَ الْإِنْسِ وَ الْجِنِّ)[2].
و
اما اينكه بعضى گفتهاند كه كلمه ناس هم بر جماعتى از انسانها اطلاق
مىشود و هم بر جماعتى از جن، و جمله(مِنَ الْجِنَّةِ وَ
النَّاسِ) بيانگر اين معناى اعم است. سخنى است بىدليل كه نبايد بدان اعتناء
نمود.
همچنين
به اين سخن كه بعضى گفتهاند كه: كلمه و الناس عطف است بر كلمه
وسواس ، و معناى عبارت اين است كه: پناه مىبرم به خدا از شر وسواس خناس كه
از طائفه جن هستند، و از شر مردم. چون اين معنايى است كه همه مىدانند از فهم بدور
است[3].
بحث
روايتى [رواياتى در باره شان نزول سوره ناس، مراد از وسواس خناس و
وساوس و تسويلات آن)]
در
مجمع البيان است كه ابو خديجه از امام صادق (ع) روايت كرده كه فرمود: جبرئيل نزد
رسول خدا 6 آمد در حالى كه آن جناب بيمار بود، پس آن جناب را با دو سوره(قُلْ أَعُوذُ) و سوره(قُلْ هُوَ اللَّهُ
أَحَدٌ) افسون نموده، سپس گفت: بسم اللَّه ارقيك و اللَّه يشفيك من كل
داء يؤذيك خذها فلتهنيك- من تو را به نام خدا افسون مىكنم، و خدا تو را از هر
دردى كه آزارت دهد شفا مىدهد، بگير اين را كه گوارايت باد پس رسول خدا 6
گفت:(بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ
النَّاسِ ...)
[1] ولى دلهايى كه در سينهها است كور مىشوند. سوره حج، آيه 46.