responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی    جلد : 20  صفحه : 271

مرصاد تنها به آن محلى كه براى اين كار آماده شده اطلاق مى‌شود، و اين كلمه نيز در قرآن آمده مى‌فرمايد:(إِنَّ جَهَنَّمَ كانَتْ مِرْصاداً)، و اين آيه اين نكته را مى‌فهماند كه جهنم محل عبور همه مردم است، و از همين باب است آيه زير كه مى‌فرمايد (وَ إِنْ مِنْكُمْ إِلَّا وارِدُها)- هيچ كس از شما نيست مگر آنكه به جهنم وارد خواهد شد [1].

(لِلطَّاغِينَ مَآباً) طاغيان كسانى هستند كه متصف به طغيان باشند، و خروج از حد، كار هميشگى آنان باشد، و كلمه ماب اسم مكان از ماده أوب است، كه به معناى رجوع است، و اگر جهنم را محل برگشت طاغيان خوانده، به اين عنايت بوده كه خود طاغيان در همان دنيا، جهنم را ماواى خود كردند، پس صحيح است بگوييم به جهنم بر مى‌گردند.

[معناى احقاب كه در باره ماندن طاغيان در جهنم فرمود:(لابِثِينَ فِيها أَحْقاباً)]

(لابِثِينَ فِيها أَحْقاباً) كلمه أحقاب به معناى زمانهاى بسيار و روزگاران طولانى است كه آغاز و انجام آن مشخص نباشد.

و اين كلمه جمع است و اما در اينكه مفردش چيست؟ آيا حقب- به ضمه اول و سكون دوم است- و يا حقب- به دو ضمه- است، اختلاف كرده‌اند، و حقب- به دو ضمه- در قرآن كريم آمده، مى‌فرمايد:(أَوْ أَمْضِيَ حُقُباً)[2]. بعضى‌[3] هم گفته‌اند: مفردش حقب - به فتح اول و سكون دوم- است، و واحد حقب هم حقبه - به كسر اول و سكون دوم- است.

راغب گفته: حق اين است كه حقبه به معناى مدت نامعلومى از زمان است‌[4].

بعضى‌[5] هم كلمه حقب را به هشتاد و يا هشتاد و چند سال تحديد كرده‌اند.

و بعضى‌[6] ديگر اضافه كرده‌اند كه: هر سال از اين حقب سيصد و شصت روز و هر روزش برابر هزار سال است. و از بعضى‌[7] ديگر نقل شده كه گفته‌اند: حقب به معناى چهل سال است. و از بعضى‌[8] ديگر آمده كه گفته‌اند: هفتاد سال است. و أقوالى ديگر در معناى حقب گفته‌اند، اما از خود قرآن كريم دليلى بر هيچ يك از اين تحديدها وارد نشده، علم لغت هم چيزى در اين باب نگفته.


[1] مفردات راغب، ماده رصد .

[2] يا مدت طولانى به راه خود ادامه دهم. سوره كهف، آيه 60.

[3] مجمع البيان، ج 10، ص 423.

[4] مفردات راغب، ماده حقب .

[5] تفسير قرطبى، ج 19، ص 178.

[6] ( 6 و 7 و 8) روح المعانى، ج 30، ص 15

[7] ( 6 و 7 و 8) روح المعانى، ج 30، ص 15

[8] ( 6 و 7 و 8) روح المعانى، ج 30، ص 15

نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی    جلد : 20  صفحه : 271
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست