نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 19 صفحه : 60
مىشود،
خداى تعالى در اين آيات به مساله بتها و بتپرستىها پرداخته به شديدترين وجه
ريشه اين ادعا را مىزند كه بتها به زودى ايشان را شفاعت مىكنند، و در اين آيات
اشارهاى هم به مساله معاد كه از مطالب فصل سوم سوره است دارد.
(أَ فَرَأَيْتُمُ اللَّاتَ وَ الْعُزَّى وَ مَناةَ الثَّالِثَةَ الْأُخْرى)
بعد از آنكه در آيات قبلى راستگويى رسول خدا 6 را مسجل كرد، و ثابت نمود كه
سخنان او حقايقى است آسمانى كه به وى وحى مىشود، و از آن حقانيت نبوتش را نتيجه
گرفت، نبوتى كه بر اساس توحيد و نفى شركاء پىريزى شده به عنوان تفريع و
نتيجهگيرى به مساله بتها پرداخت لات و عزى و
منات كه بتهاى مشركين بودند، و مشركين آنها را تمثالى از ملائكه
مىپنداشتند، و ادعا مىكردند كه ملائكه به طور كلى از جنس زنانند، و بعضى از
مشركين بعضى از بتها را تمثال ملائكه بعضى ديگر را تمثالى از انسانها مىدانستند،
چون بتپرستان قائل به الوهيت و ربوبيت خود بتها بودند، بلكه ارباب آنها را كه
همان ملائكه باشد مستقل در الوهيت و ربوبيت و انوثيت و شفاعت مىدانستند، آيات
مورد بحث اشاره به حقايقى ديگر كه منتج معاد و جزاى اعمال است دارد.
و
كلمات لات و عزى و منات نام سه بت است كه
معبود عرب جاهليت بودند، و در اينكه اين سه بت چه شكلهايى داشتند و در كجا منصوب
بودند و هر يك معبود كدام طايفه از عرب بود و در اينكه چه چيز باعث شد كه آن بتها
مورد پرستش قرار گيرند؟ اقوال علماء مختلف و متناقض است، به طورى كه به هيچ يك از
آن اقوال نمىتوان اعتماد كرد، تنها چيزى كه در باره اين بتها اتفاق كلمه هست
همينهايى است كه ما آورديم.
و
معناى آيه اين است كه: وقتى مطلب بدين قرار بود كه گفتيم، يعنى دعوت پيامبر حق، و
گفتارش كه همه وحى و رسالت و از ناحيه خداى سبحان است صدق بود، پس، از لات و عزى و
منات كه سومى آن دو بت است و از ساير بتها به من خبر دهيد، همان بتهايى كه آنها
را صنمها و تمثالهاى ملائكه مىخوانيد، ملائكهاى كه مىگوييد دختران خدايند.
(أَ لَكُمُ الذَّكَرُ وَ لَهُ الْأُنْثى تِلْكَ إِذاً قِسْمَةٌ ضِيزى)
(آيا راستى پسران از شما و دختران از خدايند، در اين صورت چه تقسيمى ظالمانه
داريد) استفهام در آيه انكارى و آميخته با استهزاء است، و قسمة ضيزى
به معناى قسمت جائرانه و غير عادلانه است.
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 19 صفحه : 60