و مسلما اگر بنى النضير از ديارشان بيرون شوند اين منافقين با آنان بيرون نخواهند رفت و اگر با ايشان بجنگند ياريشان نخواهند نمود و بر فرض هم كه ياريشان كنند در وسط كارزار فرار خواهند كرد و آن وقت خودشان هم يارى نخواهند شد (12).

شما مسلمانان در نظر آنان ترسناكتريد از خدا و اين بدان جهت است كه ايشان مردمى نفهمند (13).

اينها دسته جمعى با شما نمى‌جنگند مگر در داخل قريه‌هاى محكم و يا از پس ديوارها. شجاعتشان بين خودشان شديد است تو آنان را متحد مى‌بينى ولى دلهايشان پراكنده است و اين بدان جهت است كه مردمى بى‌تعقل‌اند (14).

وضع آنان درست مثل كسانى است كه قبل از ايشان در همين سالهاى نزديك وبال كار خود را چشيدند و عذابى اليم هم در پى دارند (15).

درست مثل شيطان كه به انسان گفت كافر شو و چون كافر شد گفت من از تو بيزارم من از خدا مى‌ترسم كه رب العالمين است (16).

در نتيجه عاقبت آن شيطان و آن انسان كافر اين شد كه هر دو براى ابد در آتشند و همين است كيفر ستمكاران (17).

بيان آيات [دروغگويى و پيمان شكنى منافقين در وعده‌ها و قرارهايى كه با برادران كافرشان مى‌گذارند]

اين آيات به حال منافقين و وعده‌هايى كه به مردم بنى النضير دادند كه اگر با مسلمين بجنگيد كمكتان مى‌كنيم، و اگر بيرون برويد با شما مى‌آييم، و نيز به خلف وعده‌شان اشاره مى‌كند.

(أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ نافَقُوا يَقُولُونَ لِإِخْوانِهِمُ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ ...) كلمه اخوان جمع اخوة است، و كلمه اخوة جمع أخ- برادر است. و كلمه اخوة - به ضم همزه و ضم خاء- به معناى مشترك بودن دو نفر در انتسابشان به يك پدر است. اين معناى اصلى اخوت است، ولى بعدها در معنايش توسعه داده، در افراد مشترك در يك عقيده، و يا مشترك در صداقت و امثال آن نيز استعمال شده، البته كلمه اخوة بيشتر در همان معناى اصلى به كار مى‌رود. و به طورى كه گفته‌اند: بيشتر مورد استعمال اخوان اشتراك در اعتقاد و امثال آن است.

استفهامى كه در ابتداى آيه آمده استفهام تعجبى است. و منظور از جمله‌( الَّذِينَ‌)