نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 18 صفحه : 74
(ع) روايت
شده.
و
در الدر المنثور است كه احمد، عبد بن حميد، بخارى، مسلم، ترمذى، ابن جرير و ابن مردويه
از طريق طاووس، از ابن عباس روايت كردهاند كه شخصى از او از آيه(إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى) سؤال كرد، سعيد بن جبير پيش
قدمى كرد و گفت: منظور قرباى آل محمد است.
ابن
عباس گفت: عجله كردى، براى اينكه هيچ تيرهاى از تيرههاى قريش نيست مگر آنكه رسول
خدا 6 در بين آنان قرابتى دارد، سعيد گفت: پس ما قبل از اينكه در تفسير اين آيه
بحث كنيم بايد قبلا معناى لغوى قرابت را بفهميم چيست[1].
مؤلف:
در الدر المنثور اين روايت به چند طريق ديگر، غير از طريق بالا، از ابن عباس نقل
شده، و ما در بيان آيه گفتيم كه اين معنا- كه منظور از قرابت قرابت با قريش باشد-
درست درنمىآيد و با سياق آيه نيز نمىسازد، و عجيب اينجا است كه در بعضى از
سندهاى اين روايت آمده كه ابن عباس گفته: اين آيه به وسيله آيه(قُلْ ما سَأَلْتُكُمْ مِنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَكُمْ إِنْ أَجْرِيَ إِلَّا عَلَى اللَّهِ)
نسخ شده.
و
نيز در همان كتاب است كه ابو نعيم و ديلمى از طريق مجاهد، از ابن عباس روايت كرده
كه گفت: رسول خدا 6 در معناى جمله(قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ
عَلَيْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى) فرمود:
اجرى نمىخواهم مگر همين كه جانب مرا در اهل بيتم رعايت كنيد، و آنان را به خاطر
من دوست بداريد[2].
و
نيز در آن كتاب آمده كه ابن منذر، ابن ابى حاتم، طبرانى، و ابن مردويه به سندى
ضعيف از طريق سعيد بن جبير از ابن عباس روايت كرده، كه گفت: وقتى آيه (قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى)
نازل شد، اصحاب پرسيدند: يا رسول اللَّه قرباى تو چه كسانىاند كه مودتشان بر امت
واجب شده؟ فرمود: على و فاطمه و دو پسران او[3].
مؤلف:
اين روايت را طبرسى هم در مجمع البيان آورده، ولى به جاى كلمه ولداها دو
پسران او كلمه ولدها اولاد او آمده[4].
و
نيز در همان كتاب است كه ابن جرير از ابى الديلم روايت كرده كه گفت: وقتى على بن
الحسين (ع) را به اسيرى آوردند، و در بالاى پله معروف دمشق نگه داشته بودند، مردى
از اهل شام برخاست و گفت: حمد خدا را كه شما را بكشت، و بيچارهتان كرد.