responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی    جلد : 18  صفحه : 481

بيان آيات [نهى از مسخره كردن يكديگر و عيبجويى و بد زبانى كردن‌]

(يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا يَسْخَرْ قَوْمٌ مِنْ قَوْمٍ عَسى‌ أَنْ يَكُونُوا خَيْراً مِنْهُمْ وَ لا نِساءٌ مِنْ نِساءٍ عَسى‌ أَنْ يَكُنَّ خَيْراً مِنْهُنَّ ...) كلمه سخريه كه مبدء اشتقاق كلمه يسخر است، به معناى استهزاء مى‌باشد. و استهزاء عبارت است از اينكه چيزى بگويى كه با آن، كسى را حقير و خوار بشمارى، حال چه اينكه چنين چيزى را به زبان بگويى و يا به اين منظور اشاره‌اى كنى، و يا عملا تقليد طرف را در آورى، به طورى كه بينندگان و شنوندگان بالطبع از آن سخن، و يا اشاره، و يا تقليد بخندند. و كلمه قوم به معناى جماعت است، كه البته در اصل به معناى جماعتى از مردان است، و شامل زنان نمى‌شود، چون مردانند كه به امور مهمه قيام مى‌كنند نه زنان. و مراد از قوم در آيه مورد بحث همين معنا است چون اين لفظ در مقابل نساء قرار گرفته.

و دو جمله‌(عَسى‌ أَنْ يَكُونُوا خَيْراً مِنْهُمْ) و(عَسى‌ أَنْ يَكُنَّ خَيْراً مِنْهُنَّ) حكمت نهى را بيان مى‌كند.

و آنچه از سياق استفاده مى‌شود اين است كه مى‌خواهد بفرمايد: هيچ كسى را مسخره نكنيد، چون ممكن است آن كس نزد خدا از شما بهتر باشد. چيزى كه هست چون غالبا مردان، مردان را، و زنان، زنان را مسخره مى‌كنند، فرموده هيچ مردى مرد ديگرى را و هيچ زنى زن ديگرى را مسخره نكند، و گر نه ممكن است گاهى اوقات يعنى در غير غالب مردى زنى را، و يا زنى مردى را مسخره كند.

(وَ لا تَلْمِزُوا أَنْفُسَكُمْ)- كلمه لمز كه مصدر تلمزوا است- به طورى كه گفته‌اند[1]- به معناى اين است كه شخصى را به عيبش آگاه سازى. و اگر كلمه مزبور را مقيد به قيد انفسكم- خود را نموده، براى اشاره به اين است كه مسلمانان در يك مجتمع زندگى مى‌كنند، و در حقيقت همه از همند، و فاش كردن عيب يك نفر در حقيقت فاش كردن عيب خود است. پس بايد از لمز ديگران به طور جدى احتراز جست (همان طور كه از لمز خودت احتراز دارى، و هرگز عيب خودت را نمى‌گويى) و همانطور كه حاضر نيستى ديگران عيب تو را بگويند. پس كلمه أنفسكم با همه كوتاهى‌اش حكمت نهى را بيان‌


[1] روح المعانى، ج 26، ص 153.

نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی    جلد : 18  صفحه : 481
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست