نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 17 صفحه : 320
چون مداخله
شيطان را مطابق مصلحت مىبيند، مثلا مىخواهد مقدار صبر و حوصله بندهاش معين شود.
و
لازمه اين حرف اين نيست كه شيطان بدون مشيت و اذن خدا هر چه دلش خواست بكند و هر
بلايى كه خواست بر سر بندگان خدا بياورد، و اين خود روشن است.
(ارْكُضْ بِرِجْلِكَ هذا مُغْتَسَلٌ بارِدٌ وَ شَرابٌ)واقع شدن
اين آيه در دنبال آيه قبلى كه درخواست و نداى ايوب (ع) را حكايت مىكرد، اين معنا
را افاده مىكند كه خداى سبحان خواسته است به وى اعلام كند كه دعايش مستجاب گشته.
و جمله(ارْكُضْ بِرِجْلِكَ) حكايت آن
وحيى است كه در هنگام كشف از استجابت به آن جناب فرموده. و يا اينكه در اين جمله
چيزى از ماده قول تقدير گرفته شده، كه اگر اظهار مىشد چنين
مىشد: فاستجبنا له و قلنا أركض ... و سياق آيه كه سياق امر است اشعار
دارد بلكه كشف مىكند از اينكه: آن جناب در آن موقع آن قدر از پا درآمده بود كه
قادر به ايستادن و راه رفتن با پاى خود نبوده، و در سراپاى بدن بيمارى داشته، و
خداى تعالى اول مرض پاى او را شفا داده، و بعد چشمهاى در آنجا برايش جوشانده، و
دستور داد كه از آن چشمه حمام بگيرد، و بنوشد تا ظاهر و باطن بدنش از ساير مرضها
بهبودى يابد. و اين مطالبى كه گفتيم از سياق آيه استفاده مىشود، مورد تاييد
روايات هم هست.
و
در آيه شريفه از طريق حذف جزئيات ايجاز به كار رفته، و تقدير آن اين است كه:
اركض برجلك هذا مغتسل بارد و شراب، فركض برجله و اغتسل و شرب فبرأ اللَّه من مرضه-
پاى خود به زمين بكش كه پهلويت چشمهاى خنك و نوشيدنى ايجاد شده، پس ايوب پاى خود
بدان سو كشيد، و چشمه را يافته از آن غسل كرد، و از آبش نوشيد و در نتيجه خدا او
را از همه مرضها بهبودى داد .
[استجابت
دعاى ايوب 7 با شفاى امراضش و باز گردان اهل او به او]
(وَ وَهَبْنا لَهُ أَهْلَهُ وَ مِثْلَهُمْ مَعَهُمْ رَحْمَةً مِنَّا وَ ذِكْرى
لِأُولِي الْأَلْبابِ) در روايات آمده: تمامى كسان او به
غير از همسرش مردند و آن جناب به داغ همه فرزندانش مبتلا شده بود، و بعدا خدا همه
را برايش زنده كرد، و آنان را و مثل آنان را به آن جناب بخشيد.
بعضى
گفتهاند كه فرزندانش در ايام ابتلايش از او دورى كردند و خدا با بهبودىاش آنان
را دوباره دورش جمع كرد، و همان فرزندان زن گرفتند و بچهدار شدند. پس معناى اينكه
خدا فرزندانش را و مثل آنان را به وى بخشيد همين است كه آنان و فرزندان آنان را
دوباره دورش جمع كرد.
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 17 صفحه : 320