[بيان
آيات راجع به تزيين آسمان دنيا به زيور كواكب و حفظ آن از شياطين مارد و ...]
(إِنَّا زَيَّنَّا السَّماءَ الدُّنْيا بِزِينَةٍ الْكَواكِبِ)
مراد از زينت هر چيزى است كه به وسيله آن چيز ديگرى را آرايش دهند و
زيبا سازند. و كلمه كواكب عطف بيان و يا بدل از زينت است. و در كلام
خداى سبحان مساله زينت دادن آسمان دنيا به وسيله ستارگان مكرر آمده، از آن جمله
فرموده:(وَ زَيَّنَّا السَّماءَ الدُّنْيا بِمَصابِيحَ)[3] و
نيز فرموده:(وَ لَقَدْ زَيَّنَّا السَّماءَ الدُّنْيا
بِمَصابِيحَ)[4] و
نيز فرموده:(أَ فَلَمْ يَنْظُرُوا إِلَى السَّماءِ فَوْقَهُمْ كَيْفَ
بَنَيْناها وَ زَيَّنَّاها)[5].
و
اين آيات خالى از اين ظهور نيستند كه: آسمان دنيا يكى از آسمانهاى هفتگانهاى است
كه قرآن كريم نام برده و مراد از آن همان فضايى است كه ستارگان بالاى زمين در آن
فضا قرار دارند، هر چند كه بعضى از مفسرين اين آيات را طورى توجيه و معنا كردهاند
كه با فرضيههاى هيات قديم موافق درآيد و بعضى ديگر آن را طورى توجيه كردهاند كه
با فرضيههاى هيات جديد منطبق شود.
(وَ حِفْظاً مِنْ كُلِّ شَيْطانٍ مارِدٍ) مراد
از شيطان افراد شرير از جن است و مراد از مارد فرد خبيثى
است كه عارى از خير باشد. و كلمه حفظا مفعول مطلق براى فعلى است كه
حذف شده و تقدير آن حفظناها حفظا است.
(لا يَسَّمَّعُونَ إِلَى الْمَلَإِ الْأَعْلى وَ يُقْذَفُونَ مِنْ كُلِّ
جانِبٍ) كلمه يسمعون در اصل يتسمعون بوده و
تسمع به معناى گوش دادن است. و اينكه فرمود: شيطانهاى خبيث نمىتوانند
به آنچه در ملأ أعلى مىگذرد گوش دهند ، كنايه است از اينكه آنها از نزديكى
بدانجا ممنوع هستند، و به همين عنايت است كه عبارت مذكور صفت همه شيطانها شده، و
اگر اين معناى كنايهاى مراد نباشد و معناى تحت اللفظى منظور باشد و بخواهد
بفرمايد: شيطانها به آنچه در ملأ أعلى مىگذرد گوش نمىدهند، ديگر معنا