هر طرف رانده شوند (8).

و در نتيجه از آسمان دور شوند و براى ايشان است عذابى واجب (9).

آرى شيطانها نمى‌توانند به سخنان فرشتگان گوش فرا دهند مگر آنهايى كه كلام ملائكه را بربايند كه آنها نيز بلافاصله هدف شهاب ثاقب قرار مى‌گيرند (10).

حال از مشركين بپرس آيا ايشان از حيث خلقت سخت‌تر و مهم‌ترند يا آنچه از آسمان و زمين و مخلوقات بين آن دو كه ما خلق كرده‌ايم با اينكه ما انسانها را از گلى چسبنده آفريديم؟ (11).

بيان آيات‌

در اين سوره بر مساله توحيد احتجاج شده، و مشركين مخالف توحيد را تهديد نموده و مؤمنين خالص را بشارت مى‌دهد و سرانجام كار هر يك از دو طايفه را بيان مى‌كند. سپس نام عده‌اى از بندگان مؤمن خود را كه بر آنان منت نهاده و وعده داده كه بر دشمنانشان غالب و پيروز كند، ذكر مى‌كند و در خاتمه سوره بيانى ايراد مى‌فرمايد كه به منزله خلاصه‌گيرى از غرض سوره است، يعنى تنزيه خدا. و سلام بر بندگان مرسل و حمد خداى تعالى در برابر رفتار نيكى كه با ايشان كرده. و اين سوره به شهادت سياقش در مكه نازل شده.

(وَ الصَّافَّاتِ صَفًّا فَالزَّاجِراتِ زَجْراً فَالتَّالِياتِ ذِكْراً) كلمه صافات - به طورى كه گفته‌[1] شده- جمع صافه است و صافه نيز جمع صاف - با تشديد- است، و مراد از اين كلمه جماعتى است كه: افراد آن در صفى منظم قرار داشته باشند. و كلمه زاجرات از زجر است كه به معناى آن است كه: كسى را با تهديد به مذمت و يا كتك، از كارى و يا راهى منصرف كنى. و كلمه تاليات از ماده تلاوت است كه به معناى خواندن است.

[وجوه مختلف در باره مراد از سه طايفه: صافات ، زاجرات و تاليات كه خداوند بدانها سوگند ياد كرده است‌]

خداى تعالى به اين سه طايفه، يعنى صافات ، زاجرات و تاليات سوگند خورده، حال بايد ديد منظور از اين سه طايفه كيانند؟

كلمات مفسرين در اين باره مختلف است. مثلا در باره صافات بعضى‌[2] گفته‌اند: مراد از آن ملائكه است كه در آسمان خود را به صف درمى‌آورند

[1] مجمع البيان، ج 8، ص 437.

[2] مجمع البيان، ج 8، ص 437 و 438.