نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 16 صفحه : 211
آن، منافات
ندارد مانند آيه(وَ ما
مَنَعَنا أَنْ نُرْسِلَ بِالْآياتِ إِلَّا أَنْ كَذَّبَ بِهَا الْأَوَّلُونَ)[1].
(يَسْتَعْجِلُونَكَ بِالْعَذابِ وَ إِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِيطَةٌ بِالْكافِرِينَ
يَوْمَ يَغْشاهُمُ الْعَذابُ ...) تكرار كلمه(يَسْتَعْجِلُونَكَ) براى اين است كه بر كمال جهل و نادانى كفار و
تباهى فهمشان دلالت كند، و بفهماند كه استعجال آنان، استعجال به امرى است كه به
طور قطع خواهد آمد، و به هيچ وجه دروغ نمىشود، چون كيفر اعمالشان است. و كيفر
اعمال از صاحب عمل جدا شدنى نيست.
كلمه
يغشيهم از غشاوت و غشايت است، و اين دو كلمه به
معناى پوشاندن به طور احاطه است، و يوم در جمله(يَوْمَ يَغْشاهُمُ)، ظرف براى كلمه محيطة است، و بقيه
الفاظ آيه روشن است.
بحث
روايتى [رواياتى در ذيل آيه:(إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى
عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ وَ لَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ)]
در
مجمع البيان در ذيل آيه(وَ ما يَعْقِلُها إِلَّا
الْعالِمُونَ) مىگويد: واحدى به سند خود از جابر روايت كرده
كه گفت: رسول خدا 6 اين آيه را تلاوت كرد، و سپس فرمود: منظور از
عالمون ، آن كسانى هستند كه وظايف را از خدا الهام مىگيرند و به طاعات او
عمل و از سخط او اجتناب مىكنند[2].
و
در همان كتاب در ذيل آيه(إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى
عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ)، مىگويد:
انس
بن مالك از رسول خدا 6 روايت كرده كه فرمود: كسى كه نمازش او را از فحشاء و منكر
باز ندارد، جز دورتر شدن از خدا اثرى برايش ندارد[3].
مؤلف:
اين روايت را الدر المنثور هم از عمران بن حصين، و ابن مسعود، و ابن عباس، و ابن
عمر، از رسول خدا 6 روايت كرده[4]، و نيز
قمى در تفسير خود آن را از آن حضرت (نام آن حضرت را نبرده) بدون ذكر سند، روايت
كرده[5].
و
نيز در مجمع البيان از رسول خدا 6 روايت كرده كه
[1] جلو ما را از فرستادن آيات نگرفت مگر اينكه در گذشتگان ايشان
آياتى فرستاديم و ايشان ايمان نياوردند و عذاب بر آنان نازل شد اگر براى اينها نيز
آيت بفرستيم نيز ايمان نخواهند آورد در نتيجه هلاك مىشوند. سوره اسراء، آيه 59.