نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 16 صفحه : 198
آيه از آن
مطالب منتقل شده به اينكه رسول گرامى خود را دستور مىدهد به تلاوت آنچه به وى وحى
شده،- البته در عين حال كلام را استينافى گرفت يعنى به ما قبل عطف نكرد- چون تلاوت
قرآن بهترين رادع است از شرك و ارتكاب فحشاء و منكرات، زيرا در آن آيات روشنى است
كه متضمن حجتهايى نورانى است، كه حق را آن طور كه بايد روشن مىسازد، و هم مشتمل
است بر داستانهاى عبرتآور، و مواعظ و بشارتها و انذار و وعده و وعيدها كه شنونده
و خواننده را از گناهان باز مىدارد.
و
سپس آن امر را ضميمه كرد به امر به نماز كه بهترين اعمال است، چون كه نماز از
فحشاء و منكر بازمىدارد.
و
سياق آيات شاهد بر اين است كه: مراد از اين بازدارى، بازدارى طبيعت نماز از فحشاء
و منكر است، البته بازدارى آن به نحو اقتضاء است نه عليت تامه، كه هر كس نماز
خواند، ديگر نتواند گناه كند.
[شرحى
در مورد اينكه نماز انسان را- به نحو اقتضاء نه عليت تامه- از فحشاء و منكر باز
مىدارد و جواب به اين اشكال كه چرا بسيارى از نماز گزاران مرتكب كبائر و منكرات
مىشوند؟]
خواهى
گفت چطور نماز از فحشاء و منكرات نهى مىكند؟ در جواب مىگوييم اين عمل مخصوصا كه
بنده خدا آن را در هر روز پنج بار به جا بياورد، و همه عمر ادامه دهد، و مخصوصا
اگر آن را همه روزه در جامعهاى صالح به جا بياورد، و افراد آن جامعه نيز مانند او
همه روزه به جا بياورند، و مثل او نسبت به آن اهتمام بورزند، طبعا با گناهان كبيره
سازش ندارد.
آرى
توجه به خدا از در بندگى، آنهم در چنين محيط و از چنين افراد، طبيعتا بايد انسان
را از هر معصيتى كبيره و هر عملى كه ذوق دينى آن را شنيع مىداند، از قبيل قتل
نفس، تجاوز به جانها و به مال ايتام، زنا، و لواط، باز بدارد، بلكه نه تنها از
ارتكاب آنها، بلكه حتى از تلقين آن نيز جلوگيرى كند.
براى
اينكه نماز مشتمل است بر ذكر خدا، و اين ذكر، اولا ايمان به وحدانيت خداى تعالى، و
رسالت و جزاى روز قيامت را به نمازگزار تلقين مىكند، و به او مىگويد كه خداى خود
را با اخلاص در عبادت مخاطب قرار داده و از او استعانت بنما، و درخواست كن كه تو
را به سوى صراط مستقيم هدايت نموده، و از ضلالت و غضبش به او پناه ببر.
و
ثانيا او را وادار مىكند بر اينكه با روح و بدن خود متوجه ساحت عظمت و كبريايى
خدا شده، پروردگار خود را با حمد و ثنا و تسبيح و تكبير ياد آورد، و در آخر بر خود
و هم مسلكان خود و بر همه بندگان صالح سلام بفرستد.
علاوه
بر اين او را وادار مىكند به اينكه از حدث (كه نوعى آلودگى روحى است)، و
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 16 صفحه : 198