چون ايمان به آيات او ايمان به شريعت او است، شريعتى كه عبادت او را تشريع مى‌كند، و نيز ايمان به ادله‌اى است كه توحيد در ذات و در ربوبيت و الوهيت او را اثبات مى‌نمايد.

علاوه بر اين تمامى انبياء و رسولان از جانب او آمده‌اند و فرستادن پيامبران براى اين است كه مردم را به سوى حق هدايت كنند- حقى كه سعادت ايشان در آن است- و همين ارسال رسولان از شؤون ربوبيت است. و اگر خدا شريكى مى‌داشت و غير او ربى ديگر مى‌بود، ربوبيت او هم اقتضاء مى‌كرد رسولانى بفرستد، و اين نكته از لطائف كلمات مولى امير المؤمنين 6 است كه مى‌فرمايد: لو كان لربك شريك لاتتك رسله- اگر براى پروردگار تو شريكى مى‌بود، پيغمبران او هم براى تو مى‌آمدند [1].

آن گاه فرموده:(وَ الَّذِينَ يُؤْتُونَ ما آتَوْا وَ قُلُوبُهُمْ وَجِلَةٌ أَنَّهُمْ إِلى‌ رَبِّهِمْ راجِعُونَ) كلمه وجل به معناى ترس است، و جمله يؤتون ما آتوا به معناى يعطون ما اعطوا است، يعنى آنچه خدا به آنان داده در راه او مى‌دهند.

بعضى‌[2] گفته‌اند مراد از ايتاء ما آتوا اين است كه تمامى اعمال صالح را انجام مى‌دهند، و جمله و قلوبهم وجلة حال از فاعل در يؤتون است.

و معناى اين آيه اين است كه: مؤمنين كسانى هستند كه آنچه مى‌دهند- و يا بنا به آن تفسير ديگر آنچه از اعمال صالح بجا مى‌آورند- در حالى انجام مى‌دهند و به جا مى‌آورند كه دلهايشان ترسناك از اين است كه به زودى به سوى پروردگارشان بازگشت خواهند كرد، يعنى باعث انفاق كردنشان و يا آوردن اعمال صالح همان ياد مرگ، و بازگشت حتمى به سوى پروردگارشان است و آنچه مى‌كنند از ترس است.

در اين آيه شريفه دلالت است بر اينكه مؤمنين علاوه بر ايمان به خدا و به آيات او ايمان به روز جزا نيز دارند، پس تا اينجا صفات مؤمنين متعين شد. و خلاصه‌اش اين شد كه تنها: به خدا ايمان دارند و براى او شريك نمى‌گيرند و به رسولان او و به روز جزا هم ايمان دارند، و به همين جهت عمل صالح انجام مى‌دهند.

آن گاه فرموده:(أُولئِكَ يُسارِعُونَ فِي الْخَيْراتِ وَ هُمْ لَها سابِقُونَ)، ظاهرا لام در لها به معناى الى باشد و لها كه جار و مجرور است متعلق به سابقون ، و معنايش چنين باشد، مؤمنينى كه وصفشان را كرديم در خيرات و اعمال صالح سرعت نموده، و به سوى آن‌

[1] نهج البلاغة فيض الاسلام، ص 918.

[2] مجمع البيان، ج 7، ص 110.