و اگر خداى عز و جل از نقل داستان نوح و طوفانش تنها به فرمان خود
اكتفاء كرد كه فرمان به غرق آنان داد، و ديگر از غرق شدن آنان چيزى نفرمود، براى
اشاره به اين بوده كه آن چنان محو و نابود شدند كه خبرى از ايشان باقى نماند كه به
گفته آيد. و نيز اشاره به عظمت قدرت الهى است. و هم براى اين بوده كه مردم ديگر را
از سخط خود بيمناك سازد و كفار و نابودى آنان را امرى ناچيز و بى اهميت جلوه دهد،
و به همين جهت است كه از داستان هلاكت آنها چيزى نگفت، و به سكوت گذراند. حتى سكوت
در اينجا در رساندن آن غرضهايى كه شمرديم به چند وجه بليغتر است از اشاره اجمالى
كه در آيه(وَ جَعَلْناهُمْ أَحادِيثَ فَبُعْداً لِقَوْمٍ لا
يُؤْمِنُونَ)[2] آمده.
(إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ وَ إِنْ كُنَّا
لَمُبْتَلِينَ) در اين جمله كه آخر داستان است خطاب را
متوجه رسول خدا 6 كرده و بيان مىكند كه اين دعوت و آنچه با آن جريان مىيابد
همه امتحاناتى است الهى.
( ثُمَّ أَنْشَأْنا مِنْ بَعْدِهِمْ قَرْناً آخَرِينَ) ...(أَ فَلا تَتَّقُونَ )
كلمه قرن به معناى اهل يك عصر است، و جمله(أَنِ اعْبُدُوا اللَّهَ) تفسير ارسال رسول و از قبيل
تفسير فعل به نتيجه فعل است، مثل آيه(تَتَنَزَّلُ
عَلَيْهِمُ الْمَلائِكَةُ أَلَّا تَخافُوا وَ لا تَحْزَنُوا)[3].
[تبليغات سوء اشراف قومى ديگر، بعد از قوم نوح 7، در
ميان مردم، عليه دعوت پيامبر خود]
(وَ قالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِهِ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ
كَذَّبُوا بِلِقاءِ الْآخِرَةِ وَ أَتْرَفْناهُمْ فِي الْحَياةِ الدُّنْيا) اشراف و بزرگان قوم نوح كه فرو رفته در دنيا و فريفته زندگى مادى
بودند با اين كلام خود عامه مردم را عليه پيغمبرشان مىشورانند. خداى سبحان به سه
صفت آنها را ياد كرده:
يكى كفر به خدا به خاطر عبادت غير خدا، و ديگرى تكذيب روز قيامت كه
لقاى آخرتش خوانده، يعنى لقاى حيات آخرت، به قرينه مقابلش يعنى جمله فى
الحياة الدنيا . و اين دو صفت يعنى كفر به مبدأ و معاد باعث شد كه ايشان از
هر چه غير از دنيا است منقطع گشته، يكسره به دنيا رو آورند، و چون كه در زندگى
دنيا هر جور خواستند رفتار كردند و زخارف و زينتهاى لذتبخش آن يكسره ايشان را به
خود جلب كرد، صفت سومى در ايشان پيدا شد، و
[1] خدا منزه است از آنچه توصيفش مىكنند، مگر توصيفى كه بندگان
مخلص او مىكنند. سوره صافات، آيات 159 و 160.
[2] ما ايشان را سر گذشت كرديم پس دور باشند مردمى كه ايمان
نمىآورند.
[3] ملائكه پشت سر هم بر ايشان نازل مىشوند كه نترسيد و غمگين
مشويد. سوره سجده، آيه 30.
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 15 صفحه : 41