نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 15 صفحه : 387
تصميمى كه گرفتهايم متفقيم.
حاذرون و از مكرى كه ممكن است دشمن عليه ما بكند بر حذريم، هر چند كه دشمن
ضعيف و اندك است، منظور فرعونيان از اين حرف كه قطعا پيامى از خود فرعون بوده اين
است كه مردم را بيشتر تحريك كنند و عليه بنى اسرائيل بشورانند.
(فَأَخْرَجْناهُمْ مِنْ جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ وَ كُنُوزٍ وَ
مَقامٍ كَرِيمٍ)- با همين نقشه، فرعونيان را از باغها و
چشمهسارهايشان، از گنجينهها و منزلگاههاى زيبايشان، از قصرهاى مشيد و خانههاى
رفيع كه داشتند بيرون كرديم.
در اين جمله با اينكه فرعونيان به تحريك فرعون از شهرهاى خود بيرون
شدند، ولى خداى تعالى نسبت آن را به خودش داده و فرموده: ما بيرونشان كرديم و جهتش
اين است كه بيرون شدنشان با نقشهاى الهى بود، كه به كيفر استكبارى كه كردند آن
نقشه را در حقشان عملى كرد، كذلك داستان از اين قرار بود،(وَ أَوْرَثْناها) و
آن خانهها و قصرها و نهرها و گنجينهها و مقام كريم را به بنى اسرائيل ارث داديم
چون فرعون و لشكريانش غرق شدند و بنى اسرائيل بعد از ايشان باقى ماندند، پس
مىتوان گفت كه وارث آنان شدند.
(فَأَتْبَعُوهُمْ)-
فرعونيان دنبال بنى اسرائيل را گرفتند مشرقين و در صبحگاهى به ايشان
رسيدند،(فَلَمَّا تَراءَا الْجَمْعانِ)همين كه دو صف لشكر يكديگر را ديدند(قالَ أَصْحابُ
مُوسى) ياران موسى از بنى اسرائيل با ترس و لرز گفتند:(إِنَّا لَمُدْرَكُونَ)
دارند به ما مىرسند.
قال موسى كلا - موسى گفت حاشا كه به ما برسند(إِنَّ مَعِي رَبِّي سَيَهْدِينِ) خدا با من است و به زودى مرا هدايت مىكند، و مراد از اين معيت حفظ
و يارى خداست، همان يارى كه خداى تعالى در اول بعثتش و بعثت برادرش به آن دو وعده
داده بود كه(إِنَّنِي مَعَكُما)،
نه معيت به معناى ايجاد و تدبير، چون معيت به اين معنا در موسى (ع) و فرعون به طور
مساوى بود و اختصاص به موسى (ع) نداشت و معناى اينكه فرمود: به زودى مرا هدايت
مىكند، اين است كه به زودى مرا دلالت مىكند به اينكه چگونه شما را از شر فرعون و
فرعونيان نجات دهم.
(فَأَوْحَيْنا إِلى مُوسى أَنِ اضْرِبْ بِعَصاكَ
الْبَحْرَ فَانْفَلَقَ)- كلمه انفلاق
به معناى پاره شدن چيزى و جدا شدن اجزاى آن از يكديگر است،(فَكانَ كُلُّ فِرْقٍ) يعنى هر قطعه جدا شده از
آن، كالطود مانند پاره كوهى العظيم بزرگ بود، پس موسى
داخل دريا شد و بنى اسرائيل هم با وى روانه شدند.
(وَ أَزْلَفْنا ثَمَّ)-
يعنى در آنجا الآخرين ديگران را هم نزديك كرديم، كه منظور از ديگران
فرعون و لشكريان او است،(وَ أَنْجَيْنا مُوسى وَ مَنْ
مَعَهُ أَجْمَعِينَ) ما دريا را هم چنان
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 15 صفحه : 387