شده باشد و از كف خانه بلندتر باشد. و در آيه شريفه، كنايه است از درجه عالى‌تر بهشت، و مراد از صبر ، صبر بر طاعت خدا و بر ترك معصيت او است و اين دو قسم صبر همان است كه در آيات سابق نيز ذكر شده بود و ليكن اين دو صبر عادتا جداى از صبر قسم سوم، يعنى صبر در هنگام شدائد و مصائب نيست و قهرا كسى كه بر طاعت خدا و بر ترك معصيت او صبر مى‌كند ممكن نيست در هنگام شدائد صبر نكند.

و معناى آيه اين است: اين نامبردگان كه به اوصاف قبل وصف شدند درجه رفيع و قسمت بالاى بهشت را پاداش گرفته و فرشتگان، ايشان را با تحيت و سلام ديدار مى‌كنند، تحيت به معناى هر پيشكشى است كه آدمى را خوشحال سازد. و مراد از سلام هر چيزى است كه در آن ترس و پرهيز نباشد، و اگر اين دو كلمه، يعنى تحيت و سلام را نكره آورد به منظور بزرگداشت آن دو بوده، بقيه الفاظ آيه روشن است.

[معناى آيه شريفه:(قُلْ ما يَعْبَؤُا بِكُمْ رَبِّي لَوْ لا دُعاؤُكُمْ ...)]

(قُلْ ما يَعْبَؤُا بِكُمْ رَبِّي لَوْ لا دُعاؤُكُمْ فَقَدْ كَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ يَكُونُ لِزاماً) در مفردات گفته: وقتى گفته مى‌شود: ما عبات به معنايش اين است كه: من به فلان چيز اعتنايى نكردم و باكم نشد، و اصل اين كلمه از ماده عبا گرفته شده كه به معناى ثقل است گويا فرموده: اينان نزد پروردگار من وزن و قدرى ندارند و در آيه‌(قُلْ ما يَعْبَؤُا بِكُمْ رَبِّي) نيز بدين معنا است. بعضى ديگر گفته‌اند: از باب عبات الطيب- بوى خوش باقى ماند است، گويا گفته شده اگر دعاى شما نباشد خدا باقيتان نمى‌گذارد[1].

بعضى‌[2] از مفسرين گفته‌اند: جمله دعاؤكم از باب اضافه مصدر به مفعول خودش است و فاعل آن ضميرى است كه به كلمه ربى بر مى‌گردد و معنايش اين است كه: اگر دعوت پروردگارم شما را نبوده باشد، بنا بر اين تفسير، جمله فقد كذبتم از باب تفريع سبب بر مسبب- يعنى انكشاف سبب به وسيله مسبب- است و معنايش اين است كه: بايد از همين تكذيب خود پى ببريد كه ديگر خدا شما را به سوى خود نمى‌خواند و در نتيجه اعتنايى به شما ندارد و جمله‌(فَسَوْفَ يَكُونُ لِزاماً) معنايش اين است كه به زودى اين تكذيب شما، طوق لعنتى به گردنتان خواهد شد كه به هيچ وجه از شما جدا نشود تا با شقاوتى لازم و عذابى دائم كيفر شويد.

و معناى آيه چنين مى‌شود كه: اى رسول من! به ايشان بگو نزد پروردگار من قدر و

[1] مفردات راغب، ماده عبا .

[2] مجمع البيان، ج 7، ص 182.