در اين آيه التفاتى است از سياق تكلم با غير (ما)- كه در آيات سابق بود- به سياق غيبت و نكته‌اش اين است كه مراد از اين آيه و آيات بعد از آن، بيان اين جهت است كه امر هدايت به دست خدا است و رسول خدا 6 هيچ اختيارى در اين باب ندارد و خدا هم اراده نكرده آنان را هدايت كند و رسالت و دعوت حقه انبياء، در مقابل ضلالتى كه چون سايه بر اهل ضلال گسترده شده و برداشتن ضلال از هر كس كه بخواهد، از شاخه‌هاى سنت عمومى الهى است در گستردن رحمت بر خلق، همانطور كه آفتاب را بر زمين مى‌گستراند، و سايه گسترده در آن را بر مى‌دارد.

و معلوم است كه خطابى كه متضمن بيان اين حقيقت است، چيزى نيست كه اختصاص به رسول خدا 6 داشته باشد، مخصوصا با اينكه قبلا از آن جناب قدرت بر هدايت را سلب كرده بود، پس آن جناب نبايد مخاطب قرار گيرد، اما كفار، آنها هم كه هواى خود را اله خود گرفته‌اند و گوش و عقل خود را از كف داده‌اند، نبايد مخاطب شوند، ناگزير بايد سياق از خطاب و تكلم، به غيبت التفات يابد.

و در جمله‌(ثُمَّ جَعَلْنَا الشَّمْسَ عَلَيْهِ دَلِيلًا ثُمَّ قَبَضْناهُ إِلَيْنا) رجوعى دوباره است از سياق غيبت به همان تكلم سابق، و اين برگشتن، علاوه بر آن نكته كه گفته شد، اظهار عظمت و كبريايى او نيز هست.

و گفتار در جمله‌(وَ هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ ...) و جمله‌(وَ هُوَ الَّذِي أَرْسَلَ الرِّياحَ ...) و جمله‌(وَ هُوَ الَّذِي مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ ...) و جمله‌(وَ هُوَ الَّذِي خَلَقَ مِنَ الْماءِ بَشَراً ...) همان گفتارى است كه در ذيل جمله‌(أَ لَمْ تَرَ إِلى‌ رَبِّكَ ...) گذشت، و همچنين گفتار در جمله‌(وَ أَنْزَلْنا مِنَ السَّماءِ ماءً ...) و جمله‌(وَ لَقَدْ صَرَّفْناهُ بَيْنَهُمْ) و جمله‌(وَ لَوْ شِئْنا لَبَعَثْنا) همان گفتارى است كه در ذيل جمله‌(ثُمَّ جَعَلْنَا الشَّمْسَ) گذشت.

(وَ هُوَ الَّذِي جَعَلَ لَكُمُ اللَّيْلَ لِباساً وَ النَّوْمَ سُباتاً وَ جَعَلَ النَّهارَ نُشُوراً) لباس بودن شب از اين باب است كه ظلمت آن مانند لباس و پرده، آدمى را مى‌پوشاند و به طورى كه راغب گفته: سبات بودن خواب به معناى اين است كه در هنگام خواب آدمى از هر كارى منقطع مى‌شود، و معناى نشور قرار دادن روز، اين است كه حركت و طلب رزق را در روز قرار داده است‌[1].

و اين معانى، يعنى پوشيدن خداى تعالى آدميان را با لباس شب، و قطع ايشان از عمل‌

[1] مفردات راغب، ماده سبت و نشر .