هلاكت فرعونيان به جرم تكذيب بوده است.

بعضى‌[1] از مفسرين گفته‌اند: اين دو آيه متصل به جمله (وَ كَفى‌ بِرَبِّكَ هادِياً وَ نَصِيراً) است. ولى اين نظريه بعيدى است.

(وَ قَوْمَ نُوحٍ لَمَّا كَذَّبُوا الرُّسُلَ أَغْرَقْناهُمْ وَ جَعَلْناهُمْ لِلنَّاسِ آيَةً وَ أَعْتَدْنا لِلظَّالِمِينَ عَذاباً أَلِيماً) ظاهر اين است كه كلمه قوم به فعلى مقدر، منصوب شده باشد كه جمله‌(أَغْرَقْناهُمْ) بر آن دلالت مى‌كند.

مراد از تكذيب قوم نوح رسولان را، همان تكذيب نوح است، چون تكذيب يك رسول تكذيب همه رسولان است براى اينكه همه رسولان بر كلمه حق اتفاق دارند. علاوه بر اين، اين امتها اقوام متعددى از بت‌پرستان بودند كه به كلى منكر مساله نبوت بودند، نه اينكه با شخص نوح (ع) غرض خاصى داشته باشند.

و معناى اينكه فرمود:(وَ جَعَلْناهُمْ لِلنَّاسِ آيَةً) اين است كه ما ايشان را براى مردمى كه بعد از آنها باقى ماندند و از ذريه‌هاى آنان بودند، آيت و مايه عبرت قرار داديم- و بقيه الفاظ آيه روشن است.

(وَ عاداً وَ ثَمُودَ وَ أَصْحابَ الرَّسِّ وَ قُرُوناً بَيْنَ ذلِكَ كَثِيراً) در مجمع البيان گفته: كلمه رس به معناى چاهى است كه طوقه چينى شده باشد، و مى‌گويند اصحاب رس مردمى بودند كه بعد از قوم ثمود روى كار آمدند و بر لب چاهى زندگى مى‌كردند و خداوند پيغمبرى به سويشان گسيل داشت، ولى ايشان او را تكذيب كردند و خدا هلاكشان كرد[2]. بعضى‌[3] ديگر گفته‌اند: رس نام رودخانه‌اى بود كه قوم رس در كنار آن منزل داشتند. و روايات‌[4] شيعه نيز مؤيد اين احتمال است.

و كلمه عادا ... عطف است بر جمله‌(قَوْمَ نُوحٍ) و تقدير چنين است: و دمرنا عادا و ثمود و اصحاب الرس ...- ما عاد و ثمود و اصحاب رس را هلاك كرديم .

(وَ قُرُوناً بَيْنَ ذلِكَ كَثِيراً)- كلمه قرن به معناى مردمى است كه در يك عصر زندگى مى‌كنند و چه بسا بر خود عصر هم اطلاق بشود، و كلمه ذلك اشاره است به‌

[1] روح المعانى، ج 19، ص 18.

[2] مجمع البيان، ج 7، ص 169 و 170.

[3] تفسير طبرى، ج 19، ص 11.

[4] تفسير برهان، ج 3، ص 166، ح 1