نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 15 صفحه : 228
اين آيه در معناى استثنايى است از عموم حكم
حجاب، و معنايش اين است كه بر هر زنى حجاب واجب است الا زنان مسن، كه مىتوانند بى
حجاب باشند، البته در صورتى كه كرشمه و تبرج نداشته باشند.
و جمله(وَ أَنْ يَسْتَعْفِفْنَ
خَيْرٌ لَهُنَّ) كنايه است از خودپوشى، يعنى همين زنان
سالخورده نيز اگر خود را بپوشانند بهتر از برهنه بودن است، و جمله(وَ اللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ)
تعليل حكمى است كه تشريع كرده، و معنايش اين است كه خدا شنوا است آنچه را كه زنان
به فطرت خود در خواستش را دارند، و دانا است به احكامى كه به آن محتاجند.
( لَيْسَ عَلَى الْأَعْمى حَرَجٌ وَ لا عَلَى الْأَعْرَجِ
حَرَجٌ وَ لا عَلَى الْمَرِيضِ حَرَجٌ وَ لا عَلى أَنْفُسِكُمْ أَنْ تَأْكُلُوا
مِنْ بُيُوتِكُمْ) ...(أَوْ صَدِيقِكُمْ ) ظاهر آيه اين است كه
در آن براى مؤمنين حقى قائل شده، و آن اين است كه مىتوانند در خانه خويشاوندان، و
يا كسانى كه ايشان را امين مىدانند، و يا خانه دوستان خود چيزى بخورند، البته به
مقدارى كه بدان احتياج دارند، نه به حد اسراف و افساد.
( لَيْسَ عَلَى الْأَعْمى حَرَجٌ)
...(وَ لا عَلى أَنْفُسِكُمْ )-
در عطف(عَلى أَنْفُسِكُمْ) كه
عطف به ما قبل خود شده، دلالت است بر اينكه شمردن نامبردگان از اين باب نبوده كه
خصوصيتى داشته باشند، بلكه از باب اين بوده كه به خاطر عيب و نقصى كه در اعضاء
دارند احيانا نمىتوانند رزق خود را كسب كنند، لذا جايز است كه از خانههاى
نامبردگان رفع حاجت كنند، و الا فرقى ميان كور و چلاق و مريض و غير ايشان نيست.
(مِنْ بُيُوتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ آبائِكُمْ ...)- در اينكه خانههايتان را با خانههاى خويشاوندانتان و بقيه
نامبردگان آورده، اشاره است به اينكه در دين اسلام خانههاى نامبردگان با خانه خود
شما فرقى ندارد، چون در اين دين مؤمنين، اولياى يكديگرند، و در حفظ خانه و زندگى
يكديگر فرقى با خانه و زندگى خودشان نمىگذارند، آن طور كه صاحب اختيار و سرپرست
خانه خويشند، خانههاى اقرباء و كسانى كه شما قيم و سرپرستى آنان را داريد و
دوستان خويش را نيز سرپرستى مىكنيد.
علاوه بر اين كلمه بيوتكم شامل خانه فرزند و همسر انسان
نيز مىشود هم چنان كه روايت هم به اين معنا دلالت دارد.
(أَوْ ما مَلَكْتُمْ مَفاتِحَهُ)- كلمه مفاتح جمع مفتح و به معناى مخزن است، و معناى
جمله اين است كه حرجى بر شما نيست از اينكه بخوريد از خانههاى خودتان، (كه گفتيم
منظور خانه فرزندان و همسران است)، و هر جا كه كليدش به شما سپرده شده، مانند
خانههايى كه انسان قيم و يا وكيل در آن شده باشد، و يا كليدش را به آدمى سپرده
باشند.
(أَوْ صَدِيقِكُمْ)-
اين جمله عطف است بر ما قبل، به تقدير كلمه بيت چون سياق آن را
مىرساند، و تقدير و يا خانه صديقتان بوده است.
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 15 صفحه : 228