نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 15 صفحه : 189
كه مالكيت خدا دليل بر هر دو قسم نور
مىباشد يعنى اينكه او مالك آسمانها و زمين است و بازگشت هر چه به سوى او است هم
دليل بر عموميت نور عام او است و هم دليل بر اختصاص نور خاص او به مؤمنين
است يفعل ما يشاء و يحكم ما يريد .
پس اينكه فرمود:(وَ لِلَّهِ
مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ) ملك را مختص و منحصر
به خداى تعالى مىكند و نتيجه مىدهد كه پس او هر چه بخواهد مىكند، و هر حكم
بخواهد مىراند، و كسى نيست كه از او بازخواست كند، بلكه همه مسئول اويند، و لازمه
انحصار ملك براى خدا اين است كه او بازگشتگاه همه باشد، و چون مالكى و
بازگشتگاهى غير او نيست پس او هر چه بخواهد مىكند، و هر حكم بخواهد مىراند.
از اينجا معلوم مىشود (و خدا داناتر است) كه مراد از جمله(وَ إِلَى اللَّهِ الْمَصِيرُ)
مرجعيت خدا در امور است نه بازگشت در معاد، نظير آيه(أَلا إِلَى اللَّهِ تَصِيرُ الْأُمُورُ)[1].
كلمه يزجى مضارع از مصدر ازجاء است كه به
معناى دفع كردن است. و كلمه ركام به معناى متراكم و انباشته بر روى هم
است. و كلمه ودق به معناى باران، و خلال جمع خلل است، كه
شكاف در ميان دو چيز را گويند.
خطاب در اين آيه به رسول خدا 6 است، البته به عنوان يك شنونده. پس
در حقيقت خطاب به هر شنوندهاى است و معنايش اين است كه آيا تو و هر بيننده ديگر
نمىبينيد كه خدا با بادها ابرهاى متفرق و از هم جدا را مىراند، و آنها را با هم
جمع مىكند، و سپس روى هم انباشته مىسازد، پس مىبينى كه باران از خلال و شكاف
آنها بيرون مىآيد و به زمين مىريزد؟.
(وَ يُنَزِّلُ مِنَ السَّماءِ مِنْ جِبالٍ فِيها مِنْ
بَرَدٍ فَيُصِيبُ بِهِ مَنْ يَشاءُ وَ يَصْرِفُهُ عَنْ مَنْ يَشاءُ يَكادُ سَنا
بَرْقِهِ يَذْهَبُ بِالْأَبْصارِ)- كلمه
سماء به معناى جهت علو، و بالا است، و جمله(مِنْ جِبالٍ فِيها) بيان همان سماء است. و جبال
جمع جبل (كوه) است، و جمله من برد بيان جبال است، و كلمه
برد قطعات يخى (تگرگ) است كه از آسمان مىآيد، و اگر آن را جبال در آسمان
خوانده كنايه است از بسيارى و تراكم آن. و كلمه سنا (بدون مد) به
معناى روشنى است.
[1] آگاه باش كه مرجع همه امور خدا است. سوره شورى، آيه 56.
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 15 صفحه : 189