سامرى بر مى‌گردد و مراد از آن فراموش كردن خداى تعالى است بعد از آنكه به ياد او بود، چون به او ايمان آورده بود و معنايش اين است كه سامرى بعد از آنكه به پروردگارش ايمان آورده بود او را فراموش كرده، عملى انجام داد كه قوم را گمراه نمود.

و ظاهر جمله‌(فَقالُوا هذا إِلهُكُمْ وَ إِلهُ مُوسى‌) از آنجا كه نسبت گفتن را به جمع داده و فرمود: گفتند اين است كه در قضيه ساختن گوساله، افراد ديگرى همدست سامرى بوده‌اند.

(أَ فَلا يَرَوْنَ أَلَّا يَرْجِعُ إِلَيْهِمْ قَوْلًا وَ لا يَمْلِكُ لَهُمْ ضَرًّا وَ لا نَفْعاً).

اين فقره از آيات مورد بحث، پرستندگان گوساله را توبيخ مى‌فرمايد به اينكه: چيزى را پرستيدند كه مى‌دانند جوابگوى ايشان نيست و دعايشان را مستجاب نمى‌كند، و مالك نفع و ضررى از ايشان نيست تا ضررى را از آنان دفع و نفعى را به سويشان جلب كند و از ضروريات عقل‌هاى خود ايشان است كه رب و معبود بايد دعاى پرستنده خود را مستجاب كند و ضرر او را دفع نموده منافع را به سويش جلب نمايد و خلاصه مالك نفع و ضرر معبود و مربوبش باشد.

(وَ لَقَدْ قالَ لَهُمْ هارُونُ مِنْ قَبْلُ يا قَوْمِ إِنَّما فُتِنْتُمْ بِهِ وَ إِنَّ رَبَّكُمُ الرَّحْمنُ فَاتَّبِعُونِي وَ أَطِيعُوا أَمْرِي).

در اين فقره توبيخ و سرزنش ايشان را تاكيد نموده و تقرير جرم آنان را بيشتر مى‌كند، و معنايش اين است كه ايشان علاوه بر اينكه به احكام ضرورى عقولشان و تذكرات آن متذكر نگشته از پرستش گوساله دست بر نمى‌دارند، و به چشم خود نمى‌بينند، و به عقل خود تعقل نمى‌كنند، از طريق گوش نيز متذكر نگشته و به آنچه كه به گوششان مى‌رسد اعتناء نمى‌نمايند، چون پيامبرشان هارون به ايشان گفت كه اين گوساله فتنه‌اى است كه بدان مبتلا شده‌اند، و پروردگارشان خداى رحمان عز و جل است و واجب است او را كه پيامبرشان است پيروى و اطاعت كنند.

ولى سخن او را رد كرده و گفتند:(لَنْ نَبْرَحَ عَلَيْهِ عاكِفِينَ حَتَّى يَرْجِعَ إِلَيْنا مُوسى‌) اين گوساله را مى‌پرستيم تا آنكه موسى نزد ما برگردد و ببينيم او در باره گوساله چه مى‌گويد و چه دستور مى‌دهد.

(قالَ يا هارُونُ ما مَنَعَكَ إِذْ رَأَيْتَهُمْ ضَلُّوا أَلَّا تَتَّبِعَنِ أَ فَعَصَيْتَ أَمْرِي).

موسى (ع) به ميان قوم برگشته و با آنان در باره گوساله صحبت كرد و سپس رو به برادرش كرده با او صحبت نمود، چون او يكى از مسئولين سه‌گانه در اين آزمايش و