نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 13 صفحه : 48
هم چنان كه جمله(إِنَّهُ كانَ عَبْداً شَكُوراً) آن جمله را تعليل مىكند.
و اما تعليل بودن جمله اول براى آيه قبلى خود از اين جهت است كه
خداوند سبحان در باره سرنشينان كشتى نوح وعدههاى جميل داده و بعد از آنكه از غرق
نجاتشان داد فرمود:
اى نوح از كشتى فرود آى كه سلام ما و بركات و رحمت ما بر تو و
بر آن اممى كه هميشه با تواند اختصاص يافته و امتهايى كه (خودسر و ستمگر شوند) ما
پس از آنكه به آنها بهره از دنيا دهيم آنان را به عذاب سخت كيفر خواهيم داد [1].
بنا بر اين فرستادن كتاب براى موسى و هدايت بنى اسرائيل به وسيله آن،
وفاى به همان وعده نيكويى است كه به پدرانشان يعنى به سرنشينان كشتى نوح داده بود
و هم اجراى سنت الهى است كه در امتهاى گذشته اعمال مىشد.
پس گويى چنين فرموده كه ما بر موسى كتاب فرستاديم و آن را
وسيله هدايت بنى اسرائيل قرار داديم، به خاطر اينكه بنى اسرائيل ذريه همانهايند كه
ما با نوح سوار بر كشتيشان كرديم، و سلامتى و بركات را وعدهشان داديم .
و اما دوم، براى اينكه اين سنت يعنى سنت هدايت و ارشاد و طريقه دعوت
به توحيد، عينا همان سنتى است كه نوح اولين مجرى آن در عالم بشرى بود، و با قيام
به آن، شكر نعمتهاى خدا را به جاى آورده و عبوديت خود را نسبت به خدا خالص كرده-
قبلا هم مكرر گفتهايم: كه شكر حقيقى ملازم است با اخلاص در عبوديت- خداى تعالى هم
شكر خدمت او را گذارده، و سنت او را تا بقاء دنيا بقاء داده و در همه عوالم بر او
سلام كرده و تا روز قيامت در هر كلمه طيب و عمل صالحى كه از نسل بشر سر بزند او را
شريك در اجر نموده هم چنان كه خود فرموده:(وَ
جَعَلْنا ذُرِّيَّتَهُ هُمُ الْباقِينَ، وَ تَرَكْنا عَلَيْهِ فِي الْآخِرِينَ،
سَلامٌ عَلى نُوحٍ فِي الْعالَمِينَ، إِنَّا كَذلِكَ نَجْزِي
الْمُحْسِنِينَ)[2].
بنا بر اين، آيه مورد بحث در اين جمله خلاصه مىشود كه ما نوح را به
خاطر اينكه بندهاى شكور بود پاداش داديم و دعوتش را باقى گذارديم سنتش را در ذريه
آنها كه در كشتى با او بودند اجرا نموده، مثلا بر يكى از ذريهاش موسى كتاب نازل
كرديم و آن را مايه هدايت بنى اسرائيل قرار داديم.
[وجه منصوب بودن كلمه ذرية در جمله:(ذُرِّيَّةَ مَنْ حَمَلْنا مَعَ نُوحٍ ...) و معنايى كه از آن استفاده مىشود]
از جمله:(ذُرِّيَّةَ مَنْ حَمَلْنا
مَعَ نُوحٍ) و جمله:(وَ جَعَلْنا ذُرِّيَّتَهُ
هُمُ الْباقِينَ) بخوبى بر