نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 12 صفحه : 417
روزى نيكو دادهايم
كه از آن نهان و عيان انفاق مىكند چگونه مانند باشد. ستايش خاص خداست اما
بيشترشان نمىدانند (75).
خدا مثالى
مىزند، دو مرد يكيشان لال است كه به هيچ چيز توانايى ندارد و سربار مولاى خويش
است كه هر جا فرستدش سودى نيارد. او با كسى كه به عدالت فرمان دهد و به راه راست
رود چگونه برابر تواند بود (76).
غيب آسمانها
و زمين خاص خداست كار قيامت چشم بهم زدنى بيش نيست و يا نزديكتر از آن، به درستى
كه خدا به همه چيز تواناست (77).
بيان آيات
رجوعى است
بعد از رجوع به شمردن نعمتهاى الهى و نتيجه گرفتن توحيد و نتيجه گرفتن بعث از اين
آيات، و اشارهاى است به مساله تشريع، كه عبارت است از نبوت.
مقصود آيه،
روياندن و سرسبز كردن زمين بعد از خزان و خمودى آن در زمستان است، كه پس از فرا
رسيدن بهار و آمدن بارانهاى بهارى ريشه گياهان و تخم آنها بعد از يك دوره سكون،
شروع به رشد و نمو مىكند، و اين خود يك زندگى، و از سنخ زندگى حيوانى است، هر چند
كه يك مرحله ضعيف از آن است، امروز هم در مسائل علمى جديد ثابت شده كه گياهان از
جرثومههاى حيات تشكيل يافته، همان جرثومههايى كه در حيوان هست، هر چند صورت و
اثرش با آن مختلف است.
[اشاره به
اينكه مقتضاى عقل اينست كه آنچه را كه احتمال مىدهد حق باشد گوش كرده اتباع احسن
كند(إِنَّ فِي ذلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَسْمَعُونَ)]
و اينكه
فرمود:(إِنَّ فِي ذلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَسْمَعُونَ) مراد
از شنيدن پذيرفتن سخنانى است كه بايد پذيرفت، زيرا عاقل كه طالب حق
است وقتى چيزى مىشنود كه احتمال حقانيتش را مىدهد گوش فرا داده كاملا فرا مىگيرد
و حفظ مىكند، هم چنان كه در قرآن كريم فرمود:(الَّذِينَ
يَسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَيَتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ أُولئِكَ الَّذِينَ هَداهُمُ
اللَّهُ وَ أُولئِكَ هُمْ أُولُوا الْأَلْبابِ)[1].
پس وقتى براى
كسى كه قريحه قبول كردن حق را دارد داستان فرستادن باران و زنده كردن زمين بعد از
مردنش نقل شود همين داستان براى او آيت و دليلى است بر مساله
[1] كسانى كه گوش به سخن فرا مىدهند، و خوب آن را تميز داده
پيروى مىكنند اينان كسانيند كه خدا هدايتشان كرده و اينان صاحبان عقلند. سوره
زمر، آيه 18.
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 12 صفحه : 417