آيات او مذمتشان كرده بود به آن نائل شوند.

آرى كسى كه غافل از خدا و ايمن از عذاب خدا و اعراض كننده از آيات او و از ياد او است چگونه ممكن است داعى بسوى او باشد؟ با اين كه خداى تعالى در آيات بى‌شمارى دارندگان اين اوصاف را به ضلالت و كورى و خسران توصيف كرده، و اين سنخ اوصاف با هدايت و ارشاد بهيچ وجه جمع نمى‌شود.

(وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ إِلَّا رِجالًا نُوحِي إِلَيْهِمْ مِنْ أَهْلِ الْقُرى‌ ...).

بعد از آنكه خداى سبحان حال مردم را در ايمان به خود و سپس حال رسول خدا 6 را در دعوت مردم بيان نموده، خاطرنشان ساخت كه دعوت پيامبر ناشى از رسالت الهى است، و از اغراض مادى كه بدان وسيله مزدى به دست آورده نفعى كسب كند نيست، اينك در اين آيه اين معنا را بيان مى‌كند كه آنچه گفتيم يك مطلب تازه و جديدى نبوده، بلكه سنت الهى بوده كه همواره در دعوت‌هاى دينيش جريان داشته است، انبياى گذشته نيز فرشته نبوده‌اند، بلكه از ميان همين مردم مبعوث مى‌شدند، مردانى از اهالى آباديهاى خود بودند و با مردم آبادى خود نشست و برخاست ميكردند و همه ايشان را مى‌شناختند، با اين تفاوت كه خداوند به ايشان وحى فرستاده و ايشان را بسوى آنان گسيل مى‌داشته تا بسوى او دعوتشان كنند عينا همين طور كه رسول خدا 6 مامور شده و دارد دعوت مى‌كند، براى قوم او هم مئونه زيادى ندارد تا بگفته‌هاى او ايمان پيدا كنند، مئونه‌اش همين است كه در روى زمين سير و تفكر كنند، تا ببينند عاقبت كسانى كه قبل از ايشان مى‌زيسته‌اند به كجا كشيد كه اگر چنين سيرى را شروع كنند خواهند ديد كه بلاد ايشان بصورت مخروبه‌ها در آمده، خانه‌هايشان خالى و ويران گشته است، و آن آثار بخوبى و با زبان بى‌زبانى از سرانجام كار آن اقوام خبر داده، اثر كفر و لجاجت و تكذيب آيات خدا را نشان مى‌دهد.

پس رسول خدا 6 جز به آنچه انبياى سلف دعوت مى‌كردند به چيز ديگرى دعوت نمى‌كند، و دعوت نمى‌كند مگر به چيزى كه خير و صلاح مردم در آن است، و آن اين است كه تقوى پيشه نموده از خدا بترسند تا رستگار گشته به سعادت دائمى و نعمت سرمدى در خانه باقى نائل آيند، و خانه آخرت بهتر است براى كسانى كه تقوى پيشه كنند، آيا (باز هم) تعقل نمى‌كنيد؟.

[تطبيق دعوت پيامبر اسلام 6 با دعوت پيامبران پيش از آن حضرت‌]

پس جمله‌(وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ قَبْلِكَ إِلَّا رِجالًا نُوحِي إِلَيْهِمْ مِنْ أَهْلِ الْقُرى‌) دعوت رسول خدا 6 را با دعوت رسولان قبل از او تطبيق مى‌كند، حاصل اينكه توصيف ايشان به اينكه اهل آبادى‌هاى خود بوده‌اند براى اين است كه بفهماند: انبياء از خود آن مردم بوده و از جنس‌