نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 10 صفحه : 150
[گفتگوى نوح (ع) با
قوم خود و ...]
شود به معناى
تمام كردن كار مفعول خويش است، حال يا با كشتن و نابود كردنش باشد و يا به نحوى
ديگر.
و معناى آيه
اينست كه: اى محمد! داستان و خبر عظيم نوح را براى مردم تلاوت كن كه چگونه تك و
تنها و از طرف خويش با مردم دنيا- كه فرستاده ما به سوى آنان بود- سخن گفت و در
سخنش عليه آنان تحدى كرد، يعنى يك تنه در برابر همه مردم دنيا ايستاد و به آنان
گفت هر كارى كه مىتوانند با او بكنند، و در باب رسالت خود با آنان اتمام حجت
نمود: آن زمان كه به قوم خود گفت: اى مردم اگر مقام رسالت من و يا اينكه من
در امر دعوت به سوى توحيد قيام نمودهام و اينكه شما را به آيات خدا تذكر مىدهم
بر شما گران مىآيد با اينكه مىدانم اين تذكر من باعث كشته شدنم خواهد شد،
و بالآخره شما درصدد برخواهيد آمد كه خود را از دست من راحت نموده، به اين منظور
به من آسيب بزنيد، ولى من از اين بابت هيچ نگران نيستم، زيرا توكل من بر
خداى تعالى است . آرى، من در قبال آن كينههاى درونيتان كه مرا تهديد مىكند،
امر خود را به خداى تعالى واگذار نموده او را وكيل خود گرفتهام، تا در همه شؤون
من تصرف كند، بدون اينكه خودم در آن شؤون تدبيرى بكار برم، حال هر فكرى
داريد به كار زنيد و هر كيد و نقشهاى داريد بريزيد و شركاء و خدايان خود را
كه مىپنداريد در شدايد شما را يارى مىكنند به يارى بخوانيد و هر
نقشهاى كه به نظرتان رسيد در باره من عملى كنيد.
اين امرى كه
نوح (ع) به قوم خود كرده امر و دستور معمولى نيست، بلكه امرى است تعجيزى كه منظور
از آن عاجز كردن طرف مقابل است. و سپس امر شما بر شما غمه و كربت
نباشد ، و دچار اندوه نگرديد كه چرا براى از بين بردن نوح به همه وسايل و
اسباب دست نزديد، آن گاه كار مرا يكسره كنيد ، و مرا از خود دفع كرده
به قتلم برسانيد، و مهلتى به من ندهيد .
نوح (ع) در
اين آيه شريفه قوم خود را تهديد مىكند به اينكه هر بلايى كه مىتوانند بر سر او
بياورند و اظهار مىكند كه پروردگارش قادر بر دفع آنان از وى است، هر چند كه دست
به دست هم دهند و همه توان خود و خدايان دروغين خود را به كار برند.
(فَإِنْ تَوَلَّيْتُمْ فَما سَأَلْتُكُمْ مِنْ أَجْرٍ ...) اين آيه
شريفه تفريع و نتيجهگيرى از توكلش بر خداى تعالى است، و جمله(فَما سَأَلْتُكُمْ ...) به منزله بكار بردن سبب در جاى مسبب است، و
تقدير كلام چنين است: فان توليتم و اعرضتم عن استجابة دعوتى فلا ضير لى فى
ذلك ... يعنى اگر از پذيرفتن دعوت من اعراض كنيد من كمترين ضررى
نخواهيم ديد، زيرا وقتى از اعراض شما متضرر مىشوم كه
نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 10 صفحه : 150