نام کتاب : ترجمه تفسیر المیزان نویسنده : علامه طباطبایی جلد : 1 صفحه : 650
ايمان به آنها را از
بندگان خود خواسته و مراد به اين ايمان، ايمان كامل است كه اثرش هرگز از آن جدا
نمىشود و تخلف نميكند، نه در قلب، و نه در جوارح، در قلب تخلف نميكند چون صاحب آن
دچار شك و اضطراب و يا اعتراض و يا در پيشامدى ناگوار دچار خشم نميگردد و در اخلاق
و اعمال هم تخلف نميكند، (چون وقتى ايمان كامل در دل پيدا شد، اخلاق و اعمال هم
اصلاح ميشود).
دليل بر
اينكه مراد از آيه بيان اين معنا است، ذيل آيه شريفه است كه مىفرمايد: (اولئك
الذين صدقوا) كه صدق را مطلق آورده و مقيد به زبان يا به اعمال قلب، يا به اعمال
ساير جوارح نكرده، پس منظور، آن مؤمنينى است كه مؤمن حقيقى هستند و در دعوى ايمان
صادقند، هم چنان كه در جاى ديگر در باره آنان فرمود: ((فَلا وَ رَبِّكَ
لا يُؤْمِنُونَ حَتَّى يُحَكِّمُوكَ فِيما شَجَرَ بَيْنَهُمْ، ثُمَّ لا يَجِدُوا
فِي أَنْفُسِهِمْ حَرَجاً مِمَّا قَضَيْتَ، وَ يُسَلِّمُوا تَسْلِيماً)، حاشا به
پروردگارت سوگند كه ايمان نمىآورند و ايمانشان واقعى نمىشود مگر وقتى كه تو را
در اختلافهايى كه بينشان پيدا مىشود حكم قرار دهند و چون حكمى راندى هيچ ناراحتى
در دل خود از حكم تو احساس نكنند و سراپا تسليم تو شوند).[1]
[در باره
ايمان كامل و پارهاى از اعمال و اخلاق ابرار مؤمنين حقيقى)]
در چنين
هنگامى است كه حالشان با آخرين مراتب ايمان، يعنى مرتبه چهارم كه در ذيل آيه:
بعد از اين
تعريف سپس به بيان پارهاى از اعمالشان پرداخته، ميفرمايد:(وَ آتَى
الْمالَ عَلى حُبِّهِ ذَوِي الْقُرْبى، وَ الْيَتامى، وَ الْمَساكِينَ، وَ
ابْنَ السَّبِيلِ، وَ السَّائِلِينَ، وَ فِي الرِّقابِ، وَ أَقامَ الصَّلاةَ، وَ
آتَى الزَّكاةَ) كه از جمله اعمال آنان نماز را شمرده كه حكمى است مربوط به عبادت كه
در آيه ((إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ)، نماز از
فحشاء و منكر نهى مىكند.[3] و نيز در
آيه: ((وَ أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِكْرِي)، نماز را براى
يادآورى من بپا بدار[4]، در
اهميت آن سخن رفته است، يكى ديگر زكات را كه حكمى است مالى و مايه صلاح معاش ذكر
فرموده و قبل از اين دو بذل مال كه عبارت است از انتشار خير و احسان غير واجب را
ذكر كرد كه مايه رفع حوائج محتاجين است و نمىگذارد چرخ زندگيشان (به خاطر
حادثهاى كه برايشان پيش مىآيد)، متوقف گردد.
[وفاى به
عهد، صبر و صدق، سه صفت مؤمنين]
خداى سبحان
بعد از ذكر پارهاى از اعمال آنان بذكر پارهاى از اخلاقشان پرداخته، از آن جمله
وفاى به عهدى كه كردهاند، و صبر در باساء و ضراء و صبر در برابر دشمن و
ناگواريهاى