نام کتاب : خدمات متقابل اسلام و ایران نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 629
عرفان و تصوف
یکی از علومی که در دامن فرهنگ اسلامی زاده شد و رشد یافت و تکامل
پیدا کرد علم عرفان است .
درباره عرفان از دو جنبه میتوان بحث و تحقیق کرد : یکی از جنبه
اجتماعی و دیگر از جنبه فرهنگی .
عرفا با سایر طبقات فرهنگی اسلامی از قبیل مفسرین ، محدثین ، فقهاء ،
متکلمین ، فلاسفه ، ادبا ، شعرا . . . یک تفاوت مهم دارند و آن اینکه
علاوه بر اینکه یک طبقه فرهنگی هستند و علمی به نام عرفان به وجود آوردند
و دانشمندان بزرگی در میان آنها ظهور کردند و کتب مهمی تألیف کردند ،
یک فرقه اجتماعی در جهان اسلام به وجود آوردند با مختصاتی مخصوص به خود
. برخلاف سایر طبقات فرهنگی از قبیل فقهاء و حکماء و غیر هم که صرفا
طبقه فرهنگی هستند و یک فرقه مجزا از دیگران به شمار نمیروند اهل عرفان
هرگاه با عنوان فرهنگی یاد شوند با عنوان عرفا ) و هر گاه با عنوان
اجتماعیشان یاد شوند غالبا با عنوان ( متصوفه ) یاد میشوند .
عرفا و متصوفه هر چند یک انشعاب مذهبی در اسلام تلقی نمیشوند ، و خود
نیز مدعی چنین انشعابی نیستند و در همه فرق و مذاهب اسلامی حضور دارند .
در عین حال یک گروه وابسته و به هم پیوسته اجتماعی هستند . یک سلسله
افکار و اندیشهها و حتی آداب مخصوص در معاشرتها و لباس پوشیدنها و
احیانا آرایش سر و صورت و سکونت در خانقاهها و غیره به آنها به عنوان
یک فرقه مخصوص مذهبی و اجتماعی رنگ مخصوص داده و میدهد . و البته
همواره خصوصا در میان شیعه عرفائی بوده و هستند که هیچ امتیاز ظاهری با
دیگران ندارند و در عین حال عمیقا
نام کتاب : خدمات متقابل اسلام و ایران نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 629