نام کتاب : خدمات متقابل اسلام و ایران نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 578
که علامه دوانی زمان میرسید شریف را درک نکرده ، بلکه شاگرد شاگردان او
بوده است .
علامه دوانی از کسانی است که در حیات و ممات خود جنجال علمی
برانگیخته است . در زمان حیاتش با سید صدرالدین دشتکی مشاجرات زبانی و
قلمی فراوان داشته که معروف است . بعد از خودش کتابهایش مورد توجه و
رد و دفاع و نقض و ابرام بوده است . صدرالمتألهین در جلد سوم اسفار (
چاپ سنگی صفحات 16 14 ) در حدود سه صفحه نظریهای از علامه دوانی نقل و
رد میکند و در آخر میگوید ( بحث را از آن نظر طولانی کردیم که اکنون اکثر
اهل نظر را گمان بر آن است که نظریه این علامه نحریر آخرین سخن درباب
توحید است ، ما ناچار بودیم خللهای سخن او را آشکار سازیم ) .
از این جملهها میتوان نفوذ فوقالعاده دوانی را در متأخرانش دریافت .
در زمان علامه دوانی در اثر صیت شهرت وی ، شیراز مرکز ثقل علوم فلسفی
بوده ، از خراسان و آذربایجان و کرمان و حتی از بغداد و روم و ترکستان ،
دانشجویان به شیراز رهسپار میشدهاند [1] علامه دوانی در سال 830 متولد
شده و در سال 903 یا 908 درگذشته است .
3 - علی بن محمد سمرقندی قوشجی ، معروف به ملاعلی قوشجی صاحب شرح
معروف بر تجرید خواجه نصیرالدین طوسی .
قوشجی هم متکلم بوده و هم ریاضیدان ، زیج الغ بیک را که قاضی زاده
رومی ( استادش ) و غیاثالدین جمشید کاشانی نابغه ریاضیدان ، شروع کرده
بودند و موفق به انجام آن نشده بودند ، قوشجی به امرالغ بیک بن شاهرخ بن
امیر تیمور که خود ریاضیدانی ماهر و استاد قوشجی بود به پایان رسانید .
به تبریز و عثمانی سفر کرده و در عثمانی اقامت کرده و در همانجا در سال
879 درگذشته است [2][1] رجوع شود به کتاب شرح زندگانی جلال الدین دوانی تألیف آقای علی
دوانی .
[2] ریحانةالادبج 4 صفحه 495 - . 496
نام کتاب : خدمات متقابل اسلام و ایران نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 578