نام کتاب : خدمات متقابل اسلام و ایران نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 568
که او را کمالالدین محمد حاسب گفتندی و در انواع حکمت خصوصا فن ریاضی
تقدمی حاصل کرده بود و با پدر بنده کمترین سابقه دوستی و معرفتی داشت
بدان دیار افتاد . پدر ، بنده را به استفادت از او و تردد به خدمت او
اشارت کرد . و بنده در پیش او به تعلم فن ریاضی مشغول شدم .
از این گفتار روشن میشود که خواجه نصیرالدین شاگرد شاگرد بابا افضل
بوده است . و بابا از اصحاب خواجه نبوده است ( آنچنانکه در دائره
المعارف فارسی آمده است ) بلکه در طبقه استادان استادان خواجه بوده
است . علیهذا اینکه وفات بابا را در 606 یا 610 و یا قریب به این
سنوات بدانیم ( بر خلاف آنچه در لغت نامه و غزالی نامه آمده است )
اقرب احتمالات است و برخلاف ادعای سعید نفیسی در مقدمه رباعیات
باباافضل و دکتر ذبیحالله صفادر تاریخ ادبیات ایران ، تولد بابا در
اواخر قرن ششم نبوده بلکه در اواسط آن قرن بوده است .
این رباعی در مدح بابا ، منسوب به خواجه است :
گر عرض دهد سپهر اعلی
فضل فضلا و فضل افضل
از هر ملکی به جای تسبیح
آواز آید که افضل ، افضل
طبقه دوازدهم
1 - فریدالدین داماد نیشابوری ، از تاریخ زندگی این مرد نیز اطلاع درستی
نداریم ، همین قدر میدانیم که استاد خواجه نصیرالدین طوسی بوده و خواجه
اشارات را نزد او تحصیل کرده است [1] و خود او شاگرد صدرالدین سرخسی
سابق الذکر بوده است . سلسله اساتید خواجه از طریق فرید الدین داماد به
بوعلی میرسد . به این ترتیب که خواجه شاگرد فریدالدین داماد ، و او
شاگرد صدرالدین سرخسی ، و او شاگرد افضل الدین غیلانی ، و او شاگرد
ابوالعباس لوکری
[1] روضات الجنات ص . 582
نام کتاب : خدمات متقابل اسلام و ایران نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 568