نام کتاب : خدمات متقابل اسلام و ایران نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 134
و حال آنکه نه شیعیان اولیه ایرانی بودند ، ( به استثناء سلمان ) و نه
اکثر ایرانیان مسلمان شیعه شدند . بلکه در صدر اسلام اکثر علمای مسلمان
ایرانی نژاد در تفسیر ، یا حدیث ، یا کلام ، یا ادب ، سنی بودند و بعضی
از آنها تعصب شدیدی علیه شیعه داشتند ، و این جریان تا قبل از صفویه
ادامه داشت . تا زمان صفویه اکثر بلاد ایران سنی بود . در زمان خلفای
اموی که سب علی علیه السلام در منابر رایج شده بود ، مردم ایران نیز تحت
تاثیر تبلیغات سوء امویها قرار گرفته و اغفال شده بودند و این برنامه
شنیع را اجرا میکردند ، حتی گفته میشود که پس از آنکه عمر بن عبدالعزیز
این کار را غدغن کرد ، بعضی از شهرستانهای ایران مقاومت کردند .
اکابر علمای تسنن را تا قبل از صفویه ایرانیان تشکیل میدهند ، اعم از
مفسر ، فقیه ، محدث ، متکلم ، فیلسوف ، ادیب ، لغوی و غیره .
ابوحنیفه که بزرگترین فقیه اهل تسنن است و امام اعظم خوانده میشود یک
ایرانی است . محمد بن اسماعیل بخاری که بزرگترین محدث اهل تسنن است و
کتاب معروف او بزرگترین کتاب حدیث اهل تسنن است ایرانی است .
همچنین است سیبویه از ادبا و جوهری و فیروز آبادی از لغویین و زمخشری از
مفسرین و ابو عبیده و واصل بن عطا از متکلمین اکثریت علمای ایرانی و
اکثریت توده مردم ایران تا قبل از صفویه سنی بوده اند .
غلبه اسلام بر تعصبات
عجیب اینست که ملل اسلامی غالبا پیرو فتوای علمایی بوده اند که از نظر
ملیت با آنها مخالف بوده اند ، مثلا مردم مصر تابع فتوای لیث بن سعد
بودند که یک ایرانی بود ، ولی مردم ایران در قدیم بیشتر تابع شافعی
بودند که عربی نژاد بود . بعضی از علمای ایرانی مانند امام الحرمین جوینی
و غزالی طوسی تعصب شدیدی له شافعی و علیه ابوحنیفه ایرانی دارند . مردم
ایران در دوره های بعدی شیعه
نام کتاب : خدمات متقابل اسلام و ایران نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 134