نام کتاب : خاتمیت نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 161
برخی از اخبار دارد : « ظاهر و باطن » و در بعضی دیگر : « ظهر و بطن » .
ظاهری که همه مردم درک میکنند و باطنی که فقط برخی به آن میرسند ، آن
باطنش هم باطنی دارد ، یعنی کسانی که به آن باطن میرسند برخی در آن
مرحله میمانند و برخی جلوتر میروند ، و آن باطن هم باطنی دارد تا هفت
باطن .
پیغمبر اکرم فرمود : قرآن نازل شده است بر هفت حرف [1] . چقدر
مفسرین در این باره بحث کردهاند که منظور از این هفت حرف چیست .
محققین گفتهاند که این هفت حرف با آنجائی که [ میگوید قرآن ] هفت بطن
و هفت باطن دارد یک مقصود بیشتر نیست .
یادم هست در درس اصول مرحوم آیة الله بروجردی ، سال اولی که ایشان به
قم مشرف شده بودند بحث کشیده شده بود به این مطلب که آیا استعمال یک
لفظ در اکثر از معنی واحد جایز هست یا خیر ؟ مقصود این است که اگر ما
یک لفظ داشته باشیم که چند معنی مباین و مغایر داشته باشد ، مثل لفظ شیر
در فارسی ، آیا ممکن است این لفظ در آن واحد در بیش از یک معنی
استعمال بشود یا نه ؟ آنهائی که مدعی هستند که یک لفظ را در آن واحد
میشود در چند معنی به کار برد از جمله استدلال کردهاند به همین حدیث که
پیغمبر اکرم فرمود قرآن بر هفت حرف نازل شده است . آنها ادعا کردهاند
که مقصود پیغمبر اینست که در قرآن یک لفظ در آن واحد در چند معنی
مختلف استعمال شده است .
البته این سخنی است که مورد قبول علماء نیست .
مرحوم آیة الله بروجردی از همین جا ، از درس وارد موعظه شدند که هم
درس را تکمیل کردند و هم ضمنا موعظه کردند . گفتند اگر چه ما
[1] انزل القرآن علی سبعة احرف » .
نام کتاب : خاتمیت نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 161