responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : حرکت و زمان در فلسفه اسلامی 2 نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 1  صفحه : 169

توقف حرکات کیفی بر حرکات أینی

اما حرکات کیفی ، آنها هم از همین قبیل است و بدون حرکات أینی متحقق‌ نمی‌شود ، برای اینکه تا در ناحیه علت حرکات کیفی یک تغییر پیدا نشود و یک نقل و انتقالی رخ ندهد ، باز حرکت کیفی پیدا نمی‌شود ، ولو اینکه یک‌ علت معده‌ای از خارج به آن نزدیک بشود تا حرکت کیفی پیدا بشود . مثلا درست است که جوهر علت سرخی رنگ سیب است ، اما باز یک سلسله‌ علل معده در کار هست ، و اجزاء عالم مکتفی به ذات نیستند . در گذشته‌ گفتیم که جوهر علت حرکات عرضیه است ، ولی مقصود این نیست که یک شی‌ء که جوهر ذاتش علت حرکاتش هست ، از غیر خودش که علل عرضی می‌باشند بی‌نیاز است ، بلکه باز نیازمند به یک سلسله علل معده است . مثلا اگر درختی را مجزا در نظر بگیریم ، بدون اینکه نوری در کار باشد و هوایی در کار باشد ، نمو هم در کار نیست . و از اینجا معلوم می‌شود که تا یک‌ سلسله حرکات أینی در ناحیه علل معده رخ ندهد ، علیت جوهر اشیاء برای‌ حرکات کیفی آنها به تحقق نخواهد رسید ، و حرکت کیفی وجود نخواهد داشت‌ . پس حرکت کیفی هم متأخر از حرکت مکانی است و متوقف بر آنست .

توقف حرکات مکانی بر حرکت وضعی

اما خود حرکت مکانی هم از حرکت وضعی متأخر است ، برای اینکه حرکت‌ مکانی به سه قسم است : یا مستقیم است یا منعطف است یا راجع . مستقیم‌ این است که شی‌ء روی یک خط مستقیم حرکت بکند الی مالا نهایه له . منعطف‌ آنست که شی‌ء روی خط منحنی حرکت بکند . راجع حرکتی است که رفت و بازگشت داشته باشد ، مثل سنگی که روی خط مستقیم می‌رود به بالا و بعد برمی‌گردد . حرکت مستقیم غیر متناهی وجود ندارد ، چون قائل به تناهی‌ ابعاد هستند . پس هر حرکت مسقیمی
نام کتاب : حرکت و زمان در فلسفه اسلامی 2 نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 1  صفحه : 169
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست