responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : حرکت و زمان در فلسفه اسلامی 1 نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 1  صفحه : 404

برهان بر اینکه حرکت وضعی غیر از حرکت انتقالی است

اما حرکتی که آن را حرکت وضعی می‌نامند قابل تأمل است . حرکت وضعی‌ یعنی حرکتی که در آن نسبت اجزاء شی‌ء با اجزاء مکانش تغییر بکند یعنی‌ شی‌ء ذی اجزاء است و مکانش هم ذی اجزاء و این اجزاء با هم نسبتشان تغییر کند ، در حرکت وضعی ضرورتی ندارد که مجموع مکان اشیاء تغییر بکند بلکه‌ ممکن است مجموع مکان ثابت باشد و البته ثابت بودنش هم ضرورتی ندارد ، می‌تواند ثابت باشد یا متغیر ، ولی در هر صورت مناط حرکت وضعی تغییر نسبت اجزاء است ، مثل کره ای که بر گرد محور خودش حرکت می‌کند و جای‌ مجموعش ثابت است ولی دائما نسبت اجزاء این کره با اجزاء مکان تغییر می‌کند . قبلا گفتیم که قبل از بوعلی نامی از حرکت وضعی نبوده است و گذشتگان‌ قبل از بوعلی اینگونه حرکات را حرکت أینی می‌شمردند ، بوعلی گفت این‌ حرکات در واقع حرکت در " أین " نیست ، حرکت در وضع است . بعد از او این نظر قبول شد و امروزه هم مورد قبول است و حرکت انتقالی را غیر از حرکت وضعی می‌دانند . ممکن است کسی در وجود حرکت وضعی اشکال کند و بگوید این حرکاتی که شما وضعی می‌دانید در حقیقت حرکت مکانی است . حکما در مقام اثبات رد این‌ قول و اثبات حرکت وضعی به حرکت فلک اشاره می‌کنند که مکان ندارد و در عین حال دارای حرکت است و حرکت نمی تواند حرکت أینی باشد . توضیح اینکه قدما معتقد بودند که ابعاد متناهی است و جسمی وجود دارد که محددالجهات است یعنی جسمی که جهات را تحدید می‌کند و جهات به آن‌ محدود می‌شود و آن جسم بر همه عالم احاطه دارد . قدما درباب افلاک تنها چیزی را که بر وجود آن برهان اقامه می‌کنند همان محددالجهات است . بنابراین بر فلک اعلی چیزی محیط نیست و جسمی فوق آن نیست . از طرف دیگر اعتقاد دیگری است که قدما در باب مکان دارند . حقیقت‌
نام کتاب : حرکت و زمان در فلسفه اسلامی 1 نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 1  صفحه : 404
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست