نام کتاب : جهان بینی توحیدی نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 40
²غیر الصفة و شهادش کل صفة انها غیر الموصوف [1] فمن وصف الله سبحانه
فقد قرنه و من قرنه » . . .
اخلاص کامل ، نفی صفات از پروردگار است ، زیرا موصوف گواهی میدهد که
ذاتش غیر از صفت است و صفت گواهی میدهد که او چیزی است غیر از
موصوف ، و هر کس خداوند را به صفتی توصیف کند ، ذات او مقارن چیز
دیگر قرار داده و هر کس خدا را مقارن چیزی قرار دهد . . . الی آخر .
در این جمله ها ، هم برای خداوند اثبات صفت شده است ( « الذی لیس
لصفته حد محدود » ) و هم از او نفی صفت شده است (« لشهادش کل صفة انها»
) . . . از خود این جمله ها معلوم است که صفتی که خداوند موصوف به آن
صفت است صفت نامحدود به نامحدودیت ذات است که عین ذات است ، و
صفتی که خداوند مبرا و منزه از اوست صفت محدود است که غیر ذات و غیر
از صفت دیگر است . پس توحید صفاتی یعنی درک و شناختن یگانگی ذات و
صفات حق .
3 توحید افعالی
توحید افعالی یعنی درک و شناختن اینکه جهان ، با همه نظامات و سنن و
علل و معلولات و اسباب و مسببات ، فعل او و کار او و ناشی از ارداه
اوست . موجودات عالم همچنانکه در ذات
[1] [ در نهج البلاغه ، دو جمله اخیر با تقدم و تاخر ذکر شده است ] .
نام کتاب : جهان بینی توحیدی نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 40