نام کتاب : جاذبه و دافعه علی نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 153
فتوحات معطوف شد غافل از اینکه به موازات باز کردن در واژههای اسلام به
روی افراد دیگر و رو آوردن آنها به اسلام که به هر حال جاذبه توحید اسلام و
عدل و مساوات اسلام ، عرب و عجم را جذب میکرد ، میبایست فرهنگ و
ثقافت اسلامی هم تعلیم داده شود و افراد دقیقا با روح اسلام آشنا شوند .
خوارج بیشتر عرب بودند و غیر عرب هم کم و بیش در میان آنها بود ،
ولی همه آنها اعم از عرب و غیر عرب جاهل مسلک و نا آشنا به فرهنگ
اسلامی بودند . همه کسریهای خود را میخواستند با فشار آوردن بر روی رکوع و
سجودهای طولانی جبران کنند . علی علیهالسلام روحیه اینها را همینطور توصیف
میکند ، میفرماید :
« جفاش طغام و عبید اقزام ، جمعوا من کل اوب و تلقطوا من کل شوب ،
ممن ینبغی ان یفقه و یؤدب و یعلم و یدرب و یولی علیه و یؤخذ علی یدیه ،
لیسوا من المهاجرین و الانصار الذین تبوؤا الدار و الایمان » [1] .
" مردمی خشن ، فاقد اندیشه عالی و احساسات لطیف ، مردمی پست ، برده
صفت ، او باش که از هر گوشهای جمع شدهاند و از هر ناحیهای فراهم
آمدهاند . اینها کسانی هستند که باید اول تعلیمات ببینند . آداب اسلامی
به آنها تعلیم داده شود ، در فرهنگ و ثقافت اسلامی خبرویت پیدا کنند .
باید بر اینها قیم حکومت کند و مچ دستشان گرفته شود نه اینکه آزاد
بگردند و شمشیرها را در دست نگه دارند و راجع به ماهیت اسلام
[1] نهج البلاغه ، خطبه . 236
نام کتاب : جاذبه و دافعه علی نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 153