نام کتاب : توحید نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 60
" « لا یبغون عنها حولا »" [1] .
نه این است که بشر به هر نعمتی که میرسد دلش را میزند ، خسته میشود ،
باز میخواهد تحولی ، تنوعی ، چیزی به وجود بیاورد ؟ ولی فقط آنجا هرگز
بشر طالب تحول و تنوع نیست . رازش همین است که مطلوب واقعی است .
از این بگذریم .
اما راههای حسی یا علمی به تعبیر دیگر ، و به تعبیر دیگر شبه فلسفی ،
چرا اینها را ما علمی میگوییم ، شبه فلسفی میگوییم ، بعد برایتان توضیح
عرض خواهم کرد . عرض کردیم این نوع راه باز منشعب میشود به سه راه :
یکی آنجاست که از نظم عالم بر وجود خالق و آفریننده حکیم علیم استدلال
میشود ، دیگری از خلقت عالم و سومی از هدایتی که در مخلوقات و موجودات
عالم وجود دارد . اول ما راجع به نظم عالم بحث میکنیم .
نظم عالم
نظم عالم ، نظام عالم دلالت میکند بر وجود خدا . این همان مطلبی است
که در قرآن کریم به این تعبیر آمده است : " اتقان صنع " ، متقن بودن
مصنوعات عالم ، در آن آیه است که :
" « و تری الجبال تحسبها جامده و هی تمر مر السحاب صنع الله الذی
اتقن کل شیء »" [2] .
در بعضی از آیات از همین مطلب تعبیر به " تقدیر " میشود :
اندازهگیری ، یعنی یک نوع حسابگری در نظم و ترتیب مخلوقات وجود دارد .
به تعبیر دیگر میگوییم حکیمانه بودن خلقت .
اینجا ما باید در سه مرحله بحث کنیم : یکی اینکه یک توضیح بیشتری در
اطراف همین نظم و نظام بدهیم ، اصلا مقصود از این نظم و نظام چیست ؟ چون
اشتباهاتی ممکن است وجود پیدا کند که وجود هم پیدا کرده است ، و دیگر
اینکه آیا چنین نظم و
[1] کهف / . 108
[2] نمل / . 88
نام کتاب : توحید نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 60