نام کتاب : توحید نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 46
" « الذی خلق »" آفرید ، او آفریننده است ، پیدا کننده اشیاء است .
" « فسوی »" آفرید و اینها را معتدل آفرید ، متوازن آفرید . این همان
نظمی است که در دستگاه هستی وجود دارد . " « و الذی قدر فهدی »" آن
که اندازهگیری کرد - اندازهگیری باز مربوط به نظم میشود - " « فهدی »"
سپس اشیاء را در جای خودشان هدایت کرد . مثلا ببینید برای اینکه این سه
راه مشخص شود ، یک وقت هست شما یک تپهای میبینید ، یک کومهای از
خاک میبینید ، اینها را کی آمده اینجا ریخته ؟ هیچ نظمی هم شما در این
کومه خاک نمیبینید ، هیچ هدایت و راهنمایی ای هم نمیبینید ، ولی این را
به عنوان یک پدیده و حادث که میبینید ، دنبال آفرینندهاش میگردید .
یک وقت هست که نه ، یک نظم میبینید دنبال ناظم میگردید ، یک صفحه
میبینید نوشته شده ، یک صفحه میبینید حروفچینی شده ، همهاش هم مفهوم
است . وقتی این صفحه را میخوانید میبینید نوشته :
" منت خدای را عزوجل که طاعتش موجب قربت است و به شکر اندرش
مزید نعمت . هر نفسی که فرو میرود ممد حیات است و چون برمیآید مفرح
ذات . پس در هر نفسی دو نعمت موجود است و بر هر نعمتی شکری واجب "
.
اینجا میگویید این نظم ، ناظم مدبر میخواهد . این حروفی که " ا "
جداست ، " ب " جداست ، " م " جداست ، " ن " جداست ، " ت "
جداست ، در آن حروفی که در چاپخانهها به اصطلاح میریزند ، اینکه اینها به
این ترتیب قرار بگیرد : " م " اول ، بعد " ن " ، بعد " ت " ، بعد
" خ " ، بعد " د " ، بعد " ا " ، بعد " ی " به همین ترتیب که
این مفهوم را برای ما داشته باشد : " منت خدای را عزوجل " این
نمیتواند به طور تصادف باشد ، یعنی فاعل و پدید آورنده آن بیشعور و
بیادراک ، همین جوری بدون توجه [ این کار را انجام داده باشد ] یا مثلا
یک آدم بیسواد آمده باشد بدون اینکه توجه به معنا و مفهوم داشته باشد ،
دستی اینجا برده آنجا برده ، اتفاقا این جور درآمده . میگویید نه ، نظمی
است که تا در فاعل آن ، عقل و تدبیر وجود نداشته باشد محال است به وجود
بیاید . این را ما میگوییم نظم ، ولی این صفحه که به وجود آمده دیگر جماد
اینجا افتاده ، هدایت در آن نیست . یک وقت شما درباره یک موجود به
پیدایشش کار ندارید ، به نظمش هم کار ندارید ، البته همه اینها به جای
خود ، ولی علاوه بر همه اینها میبینید که این موجود یک حرکتی دارد ، یک
مسیری دارد یا مجموع موجودات یک
نام کتاب : توحید نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 46