نام کتاب : تعلیم و تربیت در اسلام نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 95
فرق تربیت و اخلاق
تربیت با اخلاق تفاوتی دارد ، با اینکه اخلاق هم خود نوعی تربیت است و
به معنی کسب نوعی خلق و حالت و عادت میباشد . فرق بین تربیت و اخلاق
چیست ؟ تربیت همانطور که قبلا گفته شد مفهوم پرورش و ساختن را میرساند
و بس . از نظر تربیت فرق نمیکند که تربیت چگونه و برای چه هدفی باشد .
یعنی در مفهوم تربیت ، قداست نخوابیده که بگوئیم " تربیت " یعنی کسی
را آنطور پرورش بدهند که یک خصایص مافوق حیوان پیدا کند ، بلکه تربیت
جانی هم تربیت است ، و این کلمه در مورد حیوانات نیز اطلاق میشود . یک
سگ را هم میتوان تربیت کرد ، اعم از اینکه تربیت شود برای اینکه با
صاحبش رفتار خوبی داشته باشد ، یا برای گله که گرگ را بگیرد و یا برای
اینکه خانه را پاسبانی کند . همه تربیت است . این لژیونهایی که اغلب
کشورهای استعماری از افراد جانی تأسیس میکنند و اینها را کمی هم به
اصطلاح جانیتر بار میآورند که باکی از هیچ چیز نداشته باشند و هر فرمانی
را بدون اینکه فکر کنند درچه زمینهای است اجرا کنند ، کارشان تربیت
است . اما در مفهوم " اخلاق " قداستی نهاده شده است ، و لهذا کلمه "
اخلاق " را در مورد حیوان به کار نمیبرند . مثلا وقتی اسبی را تربیت
میکنند ، نمیگویند که به او اخلاق تعلیم میدهند . اخلاق اختصاص به انسان
دارد و در مفهومش نوعی قداست خوابیده است . لهذا اگر بخواهیم با اصطلاح
صحبت کنیم باید بگوییم فن اخلاق و فن تربیت یکی نیست و دو تاست . فن
تربیت وقتی گفته میشود که منظور مطلق پرورش باشد به هر شکل ، این دیگر
تابع
نام کتاب : تعلیم و تربیت در اسلام نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 95