نام کتاب : آشنایی با علوم اسلامی 3 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 71
است ، یعنی خوب است انجام یابد ولی اگر انجام نیافت مجازات ندارد ،
مانند نمازهای نافله یومیه ، و یا مکروه است ، یعنی خوب است انجام
نیابد ولی اگر انجام یافت مجازات ندارد ، مانند سخن دنیا گفتن در مسجد
که جای عبادت است ، و یا مباح است ، یعنی فعل و ترکش علی السویه است
مانند اغلب کارها . احکام تکلیفی همه از قبیل بکن و نکن یعنی از قبیل
امر و نهی و یا رخصت است .
اما احکام وضعی از این قبیل نیست ، مانند زوجیت ، مالکیت ، شرطیت ،
سبیت و امثال اینها .
تعبدی و توصلی
مطلب دیگر اینکه واجبات بر دو قسم است : تعبدی و توصلی .
واجب تعبدی یعنی آن که در انجامش قصد قربت شرط است ، یعنی اگر
انسان به قصد تقرب به خداوند ، بدون هیچ غرض دنیوی و مادی انجام دهد
صحیح است و اگر نه ، صحیح نیست ، مانند نماز و روزه .
اما واجب توصلی یعنی آن که فرضا به قصد تقرب به خداوند هم انجام
نیابد تکلیف ساقط میشود ، مثل اطاعت پدر و یا مادر ، یا انجام تعهدات
اجتماعی از قبیل اینکه انسان متعهد میشود که فلان کار را در مقابل فلان
اجرت انجام دهد ، که باید انجام دهد ، بلکه مطلق وفای به وعده و عهد این
طور است .
نام کتاب : آشنایی با علوم اسلامی 3 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 71