نام کتاب : آشنایی با علوم اسلامی 3 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 155
جدا شده و هر کدام در بخش جداگانه واقع شدهاند . سبق و رمایه به دلیل
اینکه مشتمل بر عقد است ، از جهاد که به خاطر آن تشریع شده به کلی جدا
شده است . اقرار که از توابع کتاب القضاء است در بخشی غیر از بخش
کتاب القضاء واقع شده است . کتاب القضاء و کتاب الاطعمة والاشربة و
کتاب الارث بدون هیچ مشابهتی به دلیل اینکه نه عبادتند و نه عقد و نه
ایقاع داخل در یک گروه شناخته شدهاند .
اساسا کلمه " احکام " که هم در تقسیم " محقق " و هم در دو تقسیم
دیگر آمده است در اینجا مفهومی نمیتواند داشته باشد ، اصطلاحی است نه
چندان مناسب برای ابوابی که نه از عباداتشان میتوان شمرد و نه از عقود و
نه از ایقاعات و نه از عادات و نه از سیاسات .
شهید اول با آنکه در " قواعد " به توضیح مختصر تقسیم محقق پرداخته و
تلویحا از آن دفاع کرده است ، خود عملا در کتابهای خود آن را رعایت
نکرده است . در " لمعه " که آخرین کتاب اوست ترتیب ابواب فقهی با
ترتیب آنها در " شرایع " یکسان نیست .
به نظر میرسد تنها بخشی که به حق بخش مستقل شناخته شده بخش عبادات
است ، از آنرو که در این بخش به ماهیت و طبیعت عمل توجه شده است . و
اگر در سایر بخشها نیز ، همین جهت رعایت گردد ، یعنی ماهیت و طبیعت
موضوعات فقهی را در نظر بگیریم که برخی طبیعت قضائی دارند و حقوق مربوط
به آنها
نام کتاب : آشنایی با علوم اسلامی 3 نویسنده : مطهری، مرتضی جلد : 1 صفحه : 155